|
HOMA=Homeostatic Model Assessment,
IR=Insülin Rezistansı (direnci) anlamına gelir.
HOMA-IR tetkiki, fazla kilosu olan, gizli şekerden şüphelenilen kişilerde pankreas bezinin salgıladığı insülin hormonuna karşı bir direnç gelişip gelmediği, pankreas ßeta hücrelerinin yeterli fonksiyonu görüp görmediğini anlamak için yapılan bir kan tetkikidir.
Siz yemek yediğinizde pankreas beziniz insülin hormonu salgılayarak kanda yükselen şekeri --kullanılmak üzere- hücrenin içine sokar.
İnsülin nedir?
İnsülin pankreas bezi tarafından salgılanan, yiyeceklerle aldığımız enerjinin (şekerin) vücudumuz tarafından kullanılabilmesini sağlayan hormondur. Siz yemek yediğinizde pankreas beziniz insülin hormonu salgılayarak kanda yükselen şekeri -kullanılmak üzere- hücrelere sokar. Bu ikili sayesinde günlük aktivitelerimizi yapacak enerjiye ulaşır, yürür, koşar, çalışırız. Aşağıdaki resimde sarı benekler insülini mavi benekler şekeri gösteriyor, ikisi kol kola, tepeden tırnağa tüm hücrelerimizi dolaşarak onların enerji ihtiyacını karşılar.
Peki, aldığımız enerji o an için ihtiyaç duyduğumuzdan fazlaysa, diğer bir deyimle ihtiyacımızdan fazlasını yediğimizde ne olur? Fazla enerji sonradan kullanılmak üzere depolanır. İnsülinin ikinci görevi de işte bu kandaki fazla şekeri trigliserid dediğimiz yağa çevirerek vücudun çeşitli bölgelerinde özellikle de karaciğerde depolamaktır.
Şekerin fazlası ilerde kullanılmak üzere yağa çevrilir ve depo edilir. Aşağıdaki resimde bir yağ hücresini görüyorsunuz.
Siz fazla yedikçe hücrenin içindeki turuncu yağ deposu büyür. Sağda şişmanlamış yağ hücresinde gördüğünüz gibi depo yağ hücrenin büyük bir kısmını kaplamış durumda. Şişman insanlarda depo fazla dolduğunda gönderilen sinyaller kandaki şekerin hücre içine girmesine engel olur. Böyle olunca en üstteki resimde (sağda) gördüğünüz gibi damarın içinde insülin ve şeker artar, kanımızda insülin yüksek olmasına rağmen şeker hücre içine giremez işte bu tabloya “insülin direnci” diyoruz. Siz zayıfladığınızda, hücrelerdeki yağ birikimi azalır, hücreler şekeri içeri almaya ve depolamaya istekli hale gelirler, bu durumda az miktardaki insülin bile şekeri düşürmekte etkilidir ve kandaki insülin seviyesi düşer. Sözün kısası kandaki insülin seviyenizin yüksek olup olmaması (insülin direnci olup olmaması) bir yerde depolarınızdaki yağ miktarına -sizin kilonuza- bağlıdır. Siz kilo aldıkça açlık insülin seviyeniz ve insülin direnciniz artar.
HOMA-IR tetkiki nasıl yapılır?
Hastadan 12 saatlik açlık kanı alınır. Bu kandan açlık kan şekeri ve insülin seviyesi ölçüldükten sonra iki değer birbiriyle çarpılıp 22.5 'a bölünür. Bu yolla HOMA-IR değeri mmol/L olarak hesaplanmış olur. İki değer çarpılıp 405'e bölünürse mg/dL olarak sonuç çıkar.
Normal değer kaçtır?
Normalde HOMA-IR değerinin 2.5 mg/dL'nin altında olması gerekir. Daha yüksek değerler hastada insülin direnci olduğu –ihtiyacınızdan fazla yediğiniz ve şişmanlamaya başladığınız- anlamına gelir. HOMA-IR değeri yüksek olan kişilerde şeker hastalığı, yüksek tansiyon, trigliserit yüksekliği ve gelecek yıllarda kalp damar hastalığı daha sık görülür.
İnsülin direncinden kurtulmak için ne yapayım?
Az yiyin ve zayıflayın. İnsülin direnci bir hastalık değil, sizin boğazınızı tutamamanıza bağlı olarak gelişen bir olumsuz durumdur. İnsülin direnci olan kişilerin şekerden uzak durması, hayvansal gıdaları azaltması , yağlı yememesi ve zayıflaması gerekir. Metformin grubu ilaç almak bir diğer yoldur. Gelecekteki sağlık risklerinizi azaltmak istiyorsanız ilaç yolunu değil perhiz yolunu seçin. Ben kendimi tutamıyorum, diyet yapamıyorum dediğiniz noktadan itibaren ilaç kullanabilirsiniz.
Yorumlar
|
Copyright © 2006 - 2024 DoktorMurat.Net, Yasal Uyarı ve Gizlilik, Site Haritasi
Dr.Murat KINIKOĞLU Sağlıklı Yaşam Rehberiniz
İntermed Sağlık Merkezi Teşvikiye cad. No: 63 Nişantaşı Şişli/İstanbul Tel: 0212 225 06 60 - Faks: 0212 2250895 |