Tansiyon yüksekliği gelecekte kalp damar hastası olup olmayacağımızı, kalp krizi veya felç geçirip geçirmeyeceğimizi belirleyen en önemli risk faktörüdür. Hastalarımın tansiyonunun mümkün olduğu kadar düşük olmasını isterim. Bu arada tekra

r etmekte yarar var, marifet tansiyonu ilaçla değil diyet ve yaşam tarzı değişiklikleriyle düşürmektir.

            Ev ortamında, hastanın kendisi tarafından yapılan tansiyon takiplerine çok önem veriyorum. 40 yaşın üzerindeyseniz tansiyon hastası olmasanız bile ara sıra (örneğin üç dört ayda bir) tansiyonunuzu ölçün. Tansiyon hastasıysanız tansiyonun

uzun gidişatına göre bu ölçümleri daha sık aralıklarla yapın ve tansiyonunuzun normal sınırlar içinde olduğundan emin olun.

            Hastalarımdan “Tansiyonumu hangi koldan ölçeyim?” sorusunu çok sık duyarım. Ben normalde tansiyonun sağ koldan ölçülmesini isterim. Eğer daha önce hiç yapmadıysanız bir kereliğine tansiyonunuz her iki koldan da ölçün. Arada fark görmezseniz sonraki ölçümleri hep sağ koldan yapabilirsiniz. Elektronik tansiyon aletinizin üzerinde özellikle “sol kol” ibaresi varsa o zaman ölçümü sol koldan yapın. Geçtiğimiz ay Lancet dergisinde iki kol arasındaki tansiyon farkının önemini gösteren bir çalışma yayınlandı. Bu vesileyle bu konuda bir hatırlatma yapmak istedim. 
            Tansiyon ölçerken esas amacımız kolumuzdaki basıncı değil kalbimizdeki basıncı ölçmektir.  Aşağıdaki resimde gördüğünüz üzere kalbimizden çıkan aort dediğimiz ana damar önce sağ kola (Brakiosefalik arter) sonra sol kola dal verir. Sağ kola giden kan, aorta dediğimiz ana damar içindeki basıncın düşmesine neden olduğundan sol koldaki kan basıncı çok az -milimetrik seviyede- düşük bulunabilir. Normal bir insanda iki kol arasındaki tansiyon farkının (büyük veya küçük tansiyonda) 10 mmHg’yı (en fazla 15 mmHg’yı) geçmemesi gerekir.  

Örnek olarak Sağ kolunuzda büyük kan basıncı 130 mm Hg ise sol kolda 125 mm Hg olabilir (fark 5 mmHg). Eğer sağ kol 130 mmHg iken sol kol 110 mmHg ise (fark 20 mmHg) veya tersi olarak sağ kol 120, sol kol 140 mm Hg ise aklımıza birkaç ihtimal gelir:

1-İki kol tansiyonunu kıyaslarken hareket ettiyseniz, örneğin bu koltuktan kalkıp diğerine oturduysanız veya ölçümler arasında bir şeye sinirlendiyseniz değerler yanıltıcı olabilir

2-Tansiyon aletinin manşonunu kollarınızda farklı yerlere bağlamış olabilirsiniz,

3-Kulaklıklı bir tansiyon aleti kullanıyorsanız bir tarafta sesleri iyi işitememiş olabilirsiniz,

4-Bilekten ölçen tansiyon aletlerinin iki ölçüm arasında farklı sonuçlar verebileceğini unutmayın. Koldan (pazu üzerinden) ölçüm yapan elektronik aletleri tercih ediniz.

            Diyelim yukarıdaki faktörlere dikkat ettiniz ve çok dikkatli bir ölçüm yaptınız, her iki kolunuz arasında 10 mmHg üzerinde fark varsa (örneğin bir kol 140 mmHg, diğeri 120 mmHg) damarlarınızda bir rahatsızlık (atheroskleroza bağlı darlık, damar tıkanıklığı) olabilir. Yaşınız 45 üzerindeyse, sigara içiyorsanız, birlikte şeker hastalığı veya yüksek tansiyon varsa iki kol arasında tansiyon farkı olması daha da önemlidir.  

            Yukarıda bahsettiğim Peninsula Tıp Fakülesi’nin (İngiltere) yaptığı çalışmada kollar arasında 15 mmHg üzerinde kan basıncı farkı olan kişilerde kalp damar hastalığından ölüm oranı % 70 fazla bulunmuştur.  

 

NE YAPALIM?

İki kolunuz arasındaki kan basıncı değerleri 10 mmHg üzerindeyse:

1-Paniğe gerek yok, doktora gittiğinizde tansiyon değerlerinizden bahseder, fikrini alırsınız.

2-Sigara içiyorsanız hemen bırakın,

3-Tansiyonunuz yüksekse düşürmek için önlem alın,

4-Kolesterol ve şeker yüksekliği konusunda daha dikkatli olun,

5-İdeal kilonuza inin

6-Az tuzlu, bitkisel besinlerin ağırlıklı olduğu bir beslenme rejimine geçin.