|
Ülkemizde 40'lı yaşlarını yaşayan erkeklerin çoğunda ara sıra tansiyon yükselmesi olur. Kadınlarda bu yükselmeler menopoza yaklaştıkça daha çok görülür. Tansiyon sorunu olanlar ense ağrısı veya çarpıntı şikayetleri olana kadar durumun farkında değildir. Derken bir gün yorucu bir günün veya küçük bir tartışmanın arkasından tansiyonun yüksek olduğu anlaşılır ve panik başlar. Çoğu hasta ertesi gün tansiyonun düşmesiyle sorunu unutur. İşte tansiyonun bir yükselip bir normale döndüğü, istirahat tansiyonunun 130/85 mm Hg civarında seyrettiği birkaç yıl süren bu döneme “prehipertansiyon dönemi” adını veriyoruz.
Bu hafta yayınlanan, 760.000 kişinin 36 yıl takip edildiği büyük bir çalışma hafif tansiyon yüksekliklerinin şiddetli tansiyon yüksekliği kadar olmasa da felç riskini artırabileceğini gösterdi. Ara sıra yükselen hafif tansiyonlu kişilerde felç riski tam % 66 artıyor (1).
Hafif tansiyon yüksekliği felç riskini artırıyor derken sakın bundan “tansiyon ilacı kullanmanızı” istediğim sonucunu çıkarmayın. Aksine daha önce bu konuda sizleri uyarmıştım: “Bakınız: hafif tansiyon yükselmelerinde ilaçlar etkili değil.”
Sonuç olarak prehipertansiyon dönemindeyseniz yani tansiyonunuz 130/85 mmHg civarında seyrediyor, ara sıra yükselip tekrar normale iniyorsa:
TANSİYONUNUZU DÜŞÜRMEK VE FELÇ RİSKİNİZİ AZALTMAK İÇİN:
1-Bana bir şey olmaz diyip boş vermeyin, tansiyonunuzu takip edin, en azından ayda bir iki kez ölçün.
2-Fazla kilolarınızdan kurtulun, göbek civarındaki yağları eritin.
3-Başta peynir olmak üzere et, süt, tavuk eti, yumurta, yoğurt, kefir gibi hayvansal gıdaları mümkün olduğu kadar azaltın. 329 bin hastanın takip edildiği bir çalışmada felç riskinin ortalama günde bir öğün kırmızı et yiyenlerde % 11 arttığı, işlenmiş et (salam, sucuk, sosis vb) yiyenlerde riskin daha yüksek olduğu ( % 13) görülmüştür (2). Etin zararlı etkisi sadece içindeki doğmuş yağdan gelmez, et aynı zamanda kuvvetli bir demir kaynağıdır. Fazla demir protein ve lipidlerin peroksidasyonuna neden olarak DNA hasarı yapar. İsveç kaynaklı bir çalışmada hayvansal beslenmenin subaraknoid kanama riskini artırdığı gösterilmiştir (12). Haftada 2 öğün balık yiyebilirsiniz. Balık yemek felç riskini azaltır. Kuzey Amerika’da yapılan bir çalışmada 402.000 katılımcı takibe alınmış, 10.500 felç vakası görülmüş, balık yiyenlerde felcin daha az olduğu görülmüştür (4). Buna karşılık Amerika’da yapılan bir çalışmada yağda kızartma balık yiyenlerde iskemik felç geçirme riski 2.8 kat yüksek bulunmuştur (5).
4-Günde bir öğünü sadece salata ile geçirmeye çalışın. Zeytinyağı koymayın ya da çok az koyun. Diyetteki lifi artırmak felç riskini azaltır. Günlük lif alımınızı 10 gram artırdığınızda felç riskiniz % 12 azalır (8).
5-Az tuzlu yiyin.
6-Her gün düzenli yürüyüş yapın.
7-Siyah çay veya yeşil çay fark etmez her ikisi de felç riskini azaltır (7).
8-Kalsiyum ilaçları yutmak (içinde D vitamini olsun veya olmasın) kalp damar hastalıklarıyla birlikte felç oranını da artırır (10). Kan kalsiyum seviyeniz ne kadar yüksekse felç riskiniz o kadar yüksek olur (11).
7-Uykunuza dikkat edin. Yeteri kadar uzun ve derin uyumayanlarda ertesi gün tansiyon yükselir. Uyku sırasında sizi gün boyu gergin ve bir çeşit alarm durumunda tutan stres hormonlarının seviyesi azalır, kalbiniz ve sindirim sisteminiz daha yavaş çalışır, kaslarınız gevşer ve tansiyon düşer. Bazen uyku süresini bir saat uzatmak tansiyonun normale dönmesi için yeterli olur. Orta yaş grubunda yapılan bir çalışmada bir saatlik ekstra uykunun yüksek tansiyon riskini % 37 düşürdüğü gösterilmiştir.
1. Ralph Sacco, M.D., Miller School of Medicine, University of Miami; John Volpi, M.D., March 12, 2014, Neurology,
2.Stroke. 2012 Oct;43(10):2556-60. Epub 2012 Jul 31.
3. BMC Med. 2012 Oct 10;10:119. doi: 10.1186/1741-7015-10-119. Dietary iron intake, body iron stores, and the risk of type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis. 4. Eur J Clin Nutr. 2012 Nov;66(11):1199-207. doi: 10.1038/ejcn.2012.133. Epub 2012 Oct 3. Fish consumption and risk of stroke and its subtypes: accumulative evidence from a meta-analysis of prospective cohort studies. Xun P, Qin B, Song Y, Nakamura Y, Kurth T, Yaemsiri S, Djousse L, He K. 5. International Stroke Conference Oral Abstracts. Abstract 145: Dietary Fish and Omega-3 Intake and Risk of Ischemic Stroke: The REGARDS Study Fadi Nahab1; Anh Le2; Suzanne Judd2; Michael R Frankel1; Jamy Ard2; Dawn O Kleindorfer3; Virginia J Howard2 6-BMJ. 2011; 342: d671. Published online 2011 February 22. doi: 10.1136/bmj.d671 Association of alcohol consumption with selected cardiovascular disease outcomes: a systematic review and meta-analysis. 7-J Zhejiang Univ Sci B. 2012 August; 13(8): 652–662. doi: 10.1631/jzus.B1201001. Tea consumption and risk of stroke: a dose-response meta-analysis of prospective studies* Li Shen,1,2 Liu-guang Song,1,2 Hong Ma,1,2 Chun-na Jin,1,2 Jian-an Wang,1,2 and Mei-xiang Xiang†‡,1,2 8-European Journal of Clinical Nutrition (2013) 67, 96–100; doi:10.1038/ejcn.2012.158; published online 17 October 2012. Epidemiology. Dietary fiber intake and stroke risk: a meta-analysis of prospective cohort studies. 9-Stroke.2011; 42: 2746-2750Published online before print July 28, 2011,doi: 10.1161/STROKEAHA.111.622142 10-BMJ. 2011; 342: d2040. Published online 2011 April 19. doi: 10.1136/bmj.d2040 Calcium supplements with or without vitamin D and risk of cardiovascular events: reanalysis of the Women’s Health Initiative limited access dataset and meta-analysis. 11-Eur J Epidemiol. 2012 Aug;27(8):581-91. doi: 10.1007/s10654-012-9729-z. Epub 2012 Sep 9. Circulating vitamin D, calcium and risk of cerebrovascular disease: a systematic review and meta-analysis. Chowdhury R, Stevens S, Ward H, Chowdhury S, Sajjad A, Franco OH. 12-Low carbohydrate-high protein diet and incidence of cardiovascular diseases in Swedish women: prospective cohort study. BMJ 2012; 344 doi: http://dx.doi.org/10.1136/bmj.e4026 (Published 26 June 2012). Cite this as: BMJ 2012;344:e4026 Yorumlar
|
Copyright © 2006 - 2024 DoktorMurat.Net, Yasal Uyarı ve Gizlilik, Site Haritasi
Dr.Murat KINIKOĞLU Sağlıklı Yaşam Rehberiniz
İntermed Sağlık Merkezi Teşvikiye cad. No: 63 Nişantaşı Şişli/İstanbul Tel: 0212 225 06 60 - Faks: 0212 2250895 |