SOSLAR

Az yağlı vegan beslenmede sosların ayrı bir önemi ve yeri vardır. Yağ kullanmadığımız için gerek tahıl ve bakliyat haşlamaları gerekse sebze haşlamaları ve salataları soslarla lezzendiriyoruz. Tarifini verdiğim tüm sosları yapmanızı öneririm. Beyazların ve yeşillerin üzerinde her birini ayrı ayrı deneyin.

Portakal sulu elma sosu

2 elma

½ su bardağı portakal suyu

½ çay kaşığı tarçın

1 diş sarımsak

Elmaları soyup çekirdeklerini çıkarın. Tüm malzemeleri brenderde çekip sos kıvamına getirin. Marul ağırlıklı yeşil salatalara çok yakışıyor.

Tarçınlı elma sosu

5 elma

½ çay kaşığı tarçın

Elmaları soyup çekirdeklerini çıkarın iri küpler halinde doğrayın. İkisini katı meyve sıkacağında sıkarak 1/2 bardak elma suyu hazırlayın.

Elma suyunu küçük bir tencereye koyun, doğranmış elmaları ve tarçını ilave ederek kısık ateşte 20 dakika kadar pişirin. Sonra el blenderi veya mikserden geçirin.

Pesta sosu

1 avakado, doğranmış

1 limonun suyu

4 diş sarımsak

1 bardak sebze suyu veya su

½ çay kaşığı karabiber

½ çay kaşığı kırmızı toz biber

¼ bardak dolma fıstığı içi veya kaju

1 su bardağı taze fesleğen yaprağı

Tüm malzemeleri blenderden geçirip sos kıvamına getirin. Hem salataların hem de bakliyat ve tahılların üzerinde kullanabilirsiniz.

Kajulu sos

1/2 su bardağı kaju

1 bardak su

1 limon suyu

½ küçük soğan

1 diş sarımsak

1 tutam tuz

1 tutam zerdeçal

1 tutam kırmızıbiber

1 çorba kaşığı mısır nişastası 2 çorba kaşığı su ile açılacak

1 tutam karabiber

Kaju, soğan ve sarımsağı su ilave ederek sos kıvamında blenderde çek. Minik bir tencereye alıp üzerine limon suyunu, zerdeçal, kırmızı biber, tuzu ilave et. Kaynamaya başlarken önceden su ile seyrelttiğin mısır nişastasını da ilave edip kaynayana kadar karıştırmaya devam et. Ocağı kapadıktan sonra karabiberi ilave et.

Tahinsiz humus sosu

2 su bardağı haşlanmış nohut

3 çorba kaşığı taze sıkılmış limon suyu

1 çay kaşığı kimyon

½ çay kaşığı tuz

2 diş sarımsak

1 çay kaşığı kırmızı pul biber

1 çay kaşığı sumak (isteğe bağlı)

5 çorba kaşığı sebze suyu veya su

Suyun yarısıyla tüm malzemeleri blenderde çekin. Su ilave ederek koyuluğunu ayarlayın.

Humuslu taze soğan sosu

½ su bardağı tahinsiz humus

½ su bardağı ince doğranmış soğan

2 tatlı kaşığı hardal

Hepsini karıştırın.

Portakal sulu salata sosu

4 çorba kaşığı sarmısaksız tahinsiz humus sosu

2 çorba kaşığı balsamik sirke

3 çorba kaşığı portakal suyu

1 tatlı kaşığı hardal

½ tatlı kaşığı doğranmış taze zencefil

Tüm malzemeleri karıştırıp yeşilliklerin üzerine dökün.

Mantarlı sos

1 ince doğranmış soğan

3 diş sarımsak

300 gram ince dilimlenmiş mantar

2 su bardağı su (veya sebze suyu)

2 çorba kaşığı tam buğday unu

1 çorba kaşığı soya sosu

Karabiber istenilen miktarda

Derin bir tencerede su ilave ederek soğanları pembeleşinceye kadar kavurun. Sarımsak ve mantarı içine atıp mantarlar yumuşayıncaya kadar pişirin. Tam buğday unu ve soya sosunu karıştırıp koyulaşana kadar pişirin. Su veya sebze suyu ilave ederek koyuluk derecesini ayarlayarak blenderden geçirin.

Zerdeçallı sos

1.5 çorba kaşığı tam buğday unu

1 su bardağı su

1 tatlı kaşığı soya sosu

1 çay kaşığı soğan tozu

1 çay kaşığı sarımsak tozu

1 tutam kekik

1 tutam öğütülmüş zerdeçal

3 sap ince doğranmış maydanoz

Unu yanmaz tavada karıştırarak kavurun. Suyu azar azar ilave edin. Sonra diğer malzemeleri de karıştırıp 15 dakika ağır ateşte pişirin. Su ilavesiyle koyuluğunu ayarlayın.

Limonlu salata sosu

1limon suyu

2 tatlı kaşığı soya sosu

1 tatlı kaşığı acı sos

1 tatlı kaşığı kekik

1 çorba kaşığı balsamik sirke

1 çay kaşığı kuru nane veya 4 yaprak ince doğranmış taze nane

Tüm malzemeleri karıştırın

Sebzeli humus sosu

3 su bardağı haşlanmış nohut

3 çorba kaşığı taze sıkılmış limon suyu

1 çay kaşığı kimyon

2 diş sarımsak

½ demet maydonoz, iki havuç, ½ doğranmış soğan, ½ acı biber, 2 doğranmış etli biber, 2 çorba kaşığı doğranmış kereviz, 1 doğranmış salatalık

½ bardak su

Suyun yarısıyla tüm malzemeleri blenderde çekin. Su ilave ederek koyuluğunu ayarlayın.

Enginarlı fasulye sosu

400 gr haşlanmış enginar

½ kg haşlanmış yeşil fasülye

2 çorba kaşığı limon suyu

1 diş doğranmış sarımsak

2 sap doğranmış taze soğan

1 çay kaşığı karabiber

1 çay kaşığı kırmızı toz biber

Tüm malzemeyi blenderde yumuşak bir kıvama gelinceye kadar ezin. Gerekirse su ilave edebilirsiniz.

Zencefilli Sos

¼ fincan soya sosu

¼ fincan pirinç sirkesi

¼ fincan su

¼ çay kaşığı dövülmüş sarımsak

¼ çay kaşığı zencefil

Tüm malzemeleri blenderden geçir. Kapaklı cam bir şişede buzdolabında saklanabilir.

Salsa sosu

2 adet orta boy domates

1 küçük kuru soğan soğan

½ adet acı Arnavut biberi

1 diş sarımsak

1 tutam maydanoz

2 yemek kaşığı limon suyu

3-5 yaprak taze nane veya 1 tatlı kaşığı kuru nane

¼ avakado

1 sap yeşil soğan

Tuz ve karabiber

Domateslerin çekirdeklerini çıkarıp küçük küçük doğrayın, soğanı ve biberi de iyice doğrayıp diğer malzemeler ve baharatlarla birlikte karıştırın. Sonra tüm malzemeleri robottan geçirin.

Fasulyeli salsa sosu

400 gram domates rendesi

½ kg haşlanmış siyah fasulye

1 büyük diş sarımsak

½ limonun suyu

½ demet maydanoz

Tüm malzemeyi blerde karıştırıp sos kıvamına getirin.

Ananaslı sos

1 küçük soğan, ince doğranmış

1 küçük elma ince doğranmış

½ küçük, küp kesilmiş ananas

1 adet ince doğranmış kırmızı biber

1 çorba kaşığı kuru üzüm, şişene kadar suda bekletip süzün

1 tatlı kaşığı köri tozu

2 çorba kaşığı elma sirkesi

1 çay kaşığı karabiber

Doğranmış soğanı yanmaz tavada pembeleşinceye kadar 2-3 dakika kavurun. Elma sirkesi haricindeki malzemeleri içine katıp 1-2 dakika çevirin, en son elma sirkesini katın, yarı yarıya azalana kadar kaynatın.

Mangolu salsa sos

2 mango, doğranmış

1 salatalık, küp doğranmış

1 domates, doğranmış

½ limon suyu

½ acı biber, doğranmış

¼ demet maydanoz, ince doğranmış

Tüm malzemeleri iyice karıştırıp 15 dakika bekleyin. Fasulye salataları ve yemeklerinin üzerine kullanabilirsiniz.

Mısır sosu Lezzet

5 koçan taze mısır, haşlanmış

1 küçük soğan, ince doğranmış

½ bardak sebze suyu veya su

½ limon suyu

Mısırları haşlayıp koçanından ayırın. Soğanla birlikte blendere koyup çekin. Karışımı tavaya koyup yumurta çırpar gibi çırparak kabarmaya başlayana kadar pişirin. Gerekirse su ilave edin. Altını kapadıktan sonra ½ limon suyu ilave edip karıştırın. Yeşil yapraklı salatalarda kullanabilirsiniz.

Susamlı salata sosu

4 çorba kaşığı susam tohumu

2 tatlı kaşığı agave

2 tatlı kaşığı soya sosu

Susam tohumlarını kavurduktan sonra kahve değirmeninde veya blenderde çekin. Bir kaba koyup agave ve soya sosunu ilave edin. İyice karıştırın.

Ceviz sosu

½ su bardağı ceviz (kalp hastaları kullanmayacak)

1 diş sarımsak

1 tatlı kaşığı soya sosu

Gerektiği kadar su

Tüm malzemeleri blenderde çekerek sos kıvamına getirin. Ispanak veya karalahana kavurması üzerine yakışır.

Mantar sosu

1 çorba kaşığı tam buğday unu

1 çorba kaşığı mısır nişastası

1 çorsa kaşığı soya sosu

1 çay kaşığı karabiber

½ bardak su

½ bardak yulaf sütü veya yağsız soya sütü

½ tatlı kaşığı sarımsak tozu veya 2 diş sarımsak

1 çorba kaşığı soğan tozu veya ½ ince doğranmış soğan

1 sap doğranmış yeşil soğan

Tüm malzemeleri bir tencereye koyup kaynayana kadar karıştırarak pişirin, koyulaşınca mikserle karıştırarak ve su ilave ederek akıcı sos kıvamına getirin

Körili pirinç sosu

1 su bardağı pişmiş esmer pirinç

2 su bardağı su

1 çorba kaşığı soya sosu (isteğe bağlı)

1 tatlı kaşığı sarımsak tozu

1 çay kaşığı köri tozu

Esmer pirinci suyla iyice incelene kadar 1-2 dakika blenderden geçirin. Kalan malzemeleri ekleyip çevirmeye devam edin. Bir tencereye alın, kabarcıklanmaya başlayana kadar sürekli karıştırın. Sebze haşlamaları ve salataların üzerine kullanabilirsiniz.

Bezelye sosu

2 su bardağı haşlanmış bezelye

1,5 çorba kaşığı limon suyu

½ demet maydanoz

1 küçük kırmızı soğan, ince kıyılmış

1 domates

1 çay kaşığı karabiber

½ çay kaşığı kırmızı pul biber

Tüm malzemeleri blenderde çekin, gerekirse az suyla koyuluğunu ayarlayın. Fasülye salataları üzerinde, makarnada kullanabilir, koyu kıvamlı yaparsanız kızarmış esmer ekmek dilimi üzerine sürebilirsiniz.

Sarımsaklı limon suyu sosu

1 limonun suyu

1 büyük diş sarımsak, ezilmiş

1 tutam karabiber

1 tatlı kaşığı nar ekşisi

1 çay kaşığı kimyon

Tüm malzemeleri karıştırın.

Patates salatası sosu

½ su bardağı silken tofu

1 çorba kaşığı hardal

1 çorba kaşığı soya sütü ya da pirinç sütü

2-3 dal maydanoz

2-3 dal dere otu

Bir tutam yeni öğütülmüş karabiber

Tüm malzemeleri blenderde karıştırın, sos kıvamına getirmek için pirinç sütü ilave edin.

Fesleğenli domates sosu

2 domates

1 diş sarımsak

10 yaprak taze fesleğen (veya 2 çay kaşığı kuru fesleğen)

1 çay kaşığı tuz

½ çay kaşığı karabiber

Domatesleri ince rendeleyin veya rondoda çekin. Küçük tencereye alıp ocağa koyun, ince rendelenmiş sarımsağı ilave edin, sos kıvamına gelene kadar yaklaşık 10 dakika kaynatın. İndirmeye yakın ince doğranmış fesleğeni, tuz ve karabiberi ilave edip birkaç kez daha karıştırın.

Tofu sosu

4 çorba kaşığı silken tofu

1 tatlı kaşığı nar ekşisi

½ limon suyu

1 çay kaşığı tuz

½ çay kaşığı kırmızı pul biber

1 diş sarımsak

Su-kıvamına göre eklenecek

Tüm malzemeleri el blendirinde iyice çekin, sos kıvamını gelecek şekilde su ilave edin.

Yeşil salataların üzerinde kullanabilirsiniz.

Mantarlı biber sosu

8 adet büyük boy beyaz kültür mantarı

1 adet etli kırmızıbiber

1 diş sarımsak

½ çay kaşığı karabiber

1 çay kaşığı tuz

½ dilim ekmek

2 tam ceviz (kalp hastası olmayanlar için)

Tüm malzemeleri blenderde çekin. Tam buğday ekmeklerinin üzerine sürün ve önceden ısıtılmış fırında 200 derecede yarım saat (hafifçe kızarana kadar) pişirin.

Patlıcan sosu

2 orta boy patlıcan

2 doğranmış domates

2 taze yeşil biber

2 orta boy soğan

4 diş sarımsak

3-4 dal maydanoz

2 çay kaşığı tuz

1 çay kaşığı karabiber

Patlıcanları ocakta közleyin veya mikrovave’de 10 dakika pişirip kabuklarını soyun. Diğer malzemeleri bir tencerede kısık ateşte yumuşayıncaya kadar pişirin. Patlıcanı da içine kattıktan sonra hepsini blenderden geçirin. Sebze haşlamalarının üzerinde kullanabilirsiniz.

Acı fasulye sosu

200 gram beyaz veya kırmızı fasulye (veya konserve fasulye)

2 diş sarımsak

2 çay kaşığı dolusu kırmızı pul biber veya acısso

½ çay kaşığı zerdeçal

1 çay kaşığı tuz

Suda bekletilmiş fasulyeleri düdüklüde pişirin. Diğer malzemelerle birlikte blenderde karıştırın. Fasulyenin suyuyla sos kıvamına getirin. Sebze haşlamalarında kullanabilirsiniz.

Fasulyeli Enginar salatası sosu

1 limonun suyu

1 çorba kaşığı balsamik sirke

1 tatlı kaşığı hardal

1 tatlı kaşığı kuru fesleğen

2 tatlı kaşığı kekik

1 diş ince kıyılmış sarımsak

Malzemeleri karıştırın, fasulyeli enginar salatasının üzerine dökün (S….)

Portakallı fasulye sosu

1 büyük soğan, ince doğranmış

3 diş dövülmüş sarımsak

1 çorba kaşığı zencefil rendesi

1 tatlı kaşığı kekik

1 çay kaşığı kara biber

1 çay kaşığı kırmızı toz biber

2 çay kaşığı tuz

1 kg siyah fasulye, önceden haşlanmış

1 bardak portakal suyu

Soğan ve sarımsağı, yanmaz tavada suyla 5 dakika pişirin, zencefil, kekik ve baharatları ilave edip 5 dakika daha çevirin. Fasulye ve portakal suyunu ekleyip karıştırarak 15 dakika daha pişirin. Beyazların, örneğin pirinç pilavının üzerinde kullanabilirsiniz.