Dün yayınlanan (05.11.2014) bir çalışma kalın barsak kanseri görülme sıklığının genç nüfusta arttığını gösterdi (1). Doğrusu bu habere hiç şaşırmadım, gençlerin nasıl çılgınca et tükettiğini görmek için İstiklal caddesinde on dakika yürümeniz veya alış veriş merkezlerinde et servis eden restoranlara bakmanız yeterli. Bildiğiniz gibi kalın bağırsak kanseri daha çok orta yaş üzerinde gördüğümüz bir rahatsızlıktır bu yüzden ilk rutin kolonoskopi tetkiki 50 yaşında yaptırılır. Kalın bağırsak kanserinin en önemli nedenlerinden biri fazla miktarda et ve et türeveleri tüketilmesidir. ABD'de bazı kanserlerin azalmasına karşılık genç nüfusta kalın bağırsak kanseriyle birlikte tiroid, yemek borusu, böbrek, karaciğer, HPV infeksiyonuna bağlı boğaz kanseri ve pankreas kanseri oranlarında artış var. Bahsettiğim son çalışma, kalın bağırsak kanseri görülme oranının 20-34 yaş grubunda her yıl % 2 arttığını gösteriyor. Klinisyenler, genç yaşta kalın bağırsak kanserinin bundan 20 yıl yıl önce çok nadir görüldüğünü ancak son yıllarda daha sık karşılaştıklarını söylüyor ve artıştan beslenme ve çevresel faktörleri sorumlu tutuyorlar.

Kırmızı et neden kanser yapıyor? Hayvansal besinlerde bulunan choline (en çok kırmızı et ve yumurtada bulunur) bağırsak bakterileri tarafından TMAO ' a ( trimethylamine-N-oxide) çevriliyor. TMAO hem damar sertliğine neden oluyor hem de kanser riskini artırıyor (2,3). Bağırsaklarımızdaki mikrop florası aynı tirodi bezi veya pankeras gibi aktif hormonlar salgılar. Et yiyenlerin bağırsaklarında zaman içinde eti parçalayan bakterilerin floraya hakim olması zararlı TMOA salınımını artırıyor. Vegan beslenmeye geçenlerin bağırsak florasında tam tersi olarak zaman içinde fiber parçalayan bakterilerin miktarı artar ve TMAO salınımı azalır.

SONUÇ: Bu çalışma gençlerin “Benim yaşım küçük, ettten zarar görmem, istediğim kadar yiyebilirim” şekilinde düşünmesinin yanlış olduğunu gösteriyor. Sağlığınız için yaşınız ne olursa olsun hayvansal besinlerden uzak durun.

1. Colorectal Cancer Alarm: Rates Rising in Young Adults. JAMA Surgery, news release, Nov. 5, 2014

2. Tang WHW, Wang Z, Levison BS, et al. Intestinal microbial metabolism of phosphatidylcholine and cardiovascular risk. N Engl J Med 2013; 368:1575-1584.

3. Koeth RA, Wang Z, Levison BS, et al. Intestinal microbiota metabolism of l-carnitine, a nutrient in red meat, promotes atherosclerosis. Nature Med 2013; DOI:10.1038/nm.3145.