Doyma hissi midenin dolması (çeperin gerilmesi) ve kan şekerinin az da olsa yükselmesiyle oluşur. Ne kadar çabuk yerseniz doygunluk hissi o kadar çabuk başlar, besin maddesi midenizde ne kadar uzun süre kalırsa doygunluk hissiniz o kadar kuvvetli olur ve uzun sürer. Et başta olmak üzere hayvansal proteinler midede uzun süre kaldığı için (hazmı zor) doygunluk hissi verir ancak bu doygunluk hiçbir zaman lifli / kompleks bir karbonhidratın örneğin patatesin verdiği doygunluk hissi kadar güçlü olmaz.  
Besinlerin verdiği doygunluk hissi ilk defa 1995 yılında Avustralya Sydney Üniversitesi araştırmacılarından Dr. Susanna Holt tarafından standardize edilmiştir.
Satiety Index=Doyma İndeksi
Dr. Holt, eşit kalorideki (240 kalori) 38 besin maddesini beyaz ekmeğin verdiği doygunluk hissini baz alarak sıraya koymuştur. Gördüğünüz gibi nişasta ve lif ihtiva eden bitkisel besin maddeleri oldukça güçlü doygunluk hissi verir. Bazılarının “ekmeksiz doymam” demesinin nedeni budur.

Fulness Factor = Tokluk Faktörü
Doyma İndeksinin doygunluk hissini doğru yansıtmadığını düşünen bilim adamları Tokluk Faktörünü (FF- Fulness Factor) buldular. Bu ölçüm sisteminde besin maddelerinin bir kalorisinin verdiği tokluk hissi 0-5 arasında bir rakamla belirlenir. FF faktörü yüksek olan besin maddeleri daha az kalori ile daha çok tokluk hissi verirken FF faktörü düşük olan besinler açlık hissini iyi gideremezler. Beyaz ekmeğin tokluk faktörü 1.8 olarak kabul edilir.

Doygunluk hissinde besin maddesinin kalorisi değil ağırlığı (midenin gerilmesini sağladığı için) önemlidir. Bu yüzden sulu ve lifli gıdalar (örneğin kavun) daha çok doygunluk verir. Karbonhidratlar ne kadar işlenmemiş olursa o kadar çok doygunluk hissi verirler, gıdalar rafine oldukça verdikleri doygunluk hissi azalır, kila aldırma etkisi artar. Bu yüzden bir dilim tam tahıl ekmek bir dilim beyaz ekmekten daha çok tokluk hissi verir. Aynı şekilde bakliyat da (mercimek, nohut, fasulye) lif ihtiva ettiği için uzun süre midede kalır ve güçlü doygunluk hissi verirler. Mümkün olduğu kadar az yağ kullanarak başta patates ve tam tahıllar olmak üzere lifli, nişastalı kök bitkilerin tadını çıkarın.