Kalın bağırsak duvarında dışarı doğru 1-2 cm büyüklüğünde küçük parmak benzeri çıkıntılar oluşmasına divertikül, bu minik keseciklerin iltihaplanmasına da divertikülit adını veriyoruz. Divertiküller bazı hastalarda gaz, şişkinlik, karın ağrısı, düzensiz dışkılamaya neden olur, bazılarında dışkıda kan görülür. İltihaplanma halinde şiddetli karın ağrısı yapar, bu kişiler genellikle apandisit şüphesiyle acil servise koşar ve boş yere ameliyat olurlar. 60 yaş üzerindeki kişiler dikkate alındığında toplumun % 60'ında divertikül mevcuttur (1). Çoğu kişi, iltihaplanıp karın ağrısı ve ateş yapmadıkça divertikülü olduğunu farkına varmaz.

    Divertikül rahatsızlığınde genetik yatkınlık söz konusu olsa da temel neden lif ihtiva etmeyen hayvansal besinlerin fazla, lifli (bitkisel)  besinlerin az tüketilmesidir (2,3,4). Kalın bağırsaklarımız dışkının çıkıştan önce şekillendiği ve biriktiği bir rezervuardır. Beslenmesinde yeteri kadar lif (sebze, meyve, tahıl, bakliyat) bulunmayan kişilerde kalın bağısak pasajı zayıflar, basınç artar bu da duvardan dışarı doğru minik fıtıkların oluşmasına neden olur.  
    Bu vesileyle hatırlayalım, et, süt, yumurta, yoğurt, peynir gibi hayvansal besinlerde lif (0) dır. Bu yüzden hayvansal beslenenlerde kabızlık ve divertikül sorunu daha çok görülür. Her yıl bir kaç kez divertikülit atağı geçiren ve antibiyotik almak zorunda kalan pek çok hasta biliyorum.
Özetleyeyim;
1-Divertikül rahatsızlığına yakalanmamanın yolu bitkisel ağırlıklı beslenmekten geçer. Çocuklarınızı da sebze meyve yemeye alıştırın ki gelecekte divertikül sahibi olmasınlar.
2-Geçmişteki kötü beslenmeye bağlı olarak bir şekilde divertiküller oluştu ise bitkisel beslenmeye geçerek iki de bir iltihaplanmasını engelleyebilirsiniz. Bitkisel beslenmeye geçen divertikülit hastalarının % 91'inde divertikülit atağı  tekrarlamamıştır (1). Bitkisel beslenme bir yandan kalınbağırsak içindeki pasajı kolaylaştırırken bir yandan da faydalı bakterilerin artmasını sağlayarak enfeksiyon riskini azaltır.
(1) Unlu C. Daniels L, et al. A systemic review of high-fibre dietary therapy in diverticular disease. Int J Colorectal Dis. 2012;27:419-427.
(2) Boynton W, Floch M. New strategies for the management of diverticular disease: insights for the clinician. Ther Adv Gastroenterol. 2013;6(3):205-213.
(3) Aldoori W, Ryan-Harshman M. Preventing diverticular disease. Review of recent evidence on high-fibre diets. Can Fam Physician. 2002 Oct;48:1632-7
(4) Smith AN (1991) Diverticular disease of the colon in The Large Intestine ed Phillips SF, Pemberton JH and Shorter RG Raven Press pp549-578