Geçenlerde küçük bir kaynak işi için mahallemizdeki demirciye gittim. Öğlen yemeği molasına denk geldiği için biraz beklemek zorunda kaldım. İşçilerin önündeki sehpada kızarmış piliç ve ekmek vardı, içecek olarak da kutu kola... Esat Usta beni de sofraya davet etti, karnımın tok olduğunu söyleyip teşekkür ettim. Sonraki 15 dakika biraz sıkıntılı geçti, ülkemizin en sevilen tartışma konularından birini --tavuğun derisi mi yoksa gerisi mi lezzetli- dinlemek zorunda kaldım.    

Sonunda yemek molası bitti, ustabaşı elini silerken “Abi eskiden tavuğa güç yetmiyordu, şimdi çok ucuz” dedi. Benim çocukluğumda esnaf öğlen yemeklerinde gazocağı üzerinde tencere kaynatırdı, en çok pişirilen yemek de bulgur pilavı ve kuru fasulyeydi, yanında domates, yumrukla ezilmiş kuru soğan. Ustaya eski alışkanlıklardan, kuru fasulye pilavdan bahsedecek oldum. “Ama tavukta protein var” diyerek lafı ağzıma tıkadı. “Çok besleyici.” 

Etçi profesörümüzü ve TV kanallarımızı tebrik etmek lazım, meme kanserinden prostat kanserine, yüksek tansiyondan kalp krizine pek çok hastalığın müsebbibi olan hayvansal proteini beslenmenin temeli direği yaptılar. “Kargadan başka kuş tanımam” hesabı diğer tüm mikro besinleri, vitaminleri, antioksidanları hepsini unuttuk, varsa yoksa “protein.”   

Eve gider gitmez nutritiondata.com’un başına oturup Esat Usta’nın peşine düştüğü proteine baktım.  Kemikleri ayrılmış yarım tavukta 54 gram protein var, 6 gram da ekmekten geldi, etti 60 gram. Peki “aynı kaloriye denk gelecek şekilde” kuru fasulye + soğan + domatesli bulgur pilavı yeselerdi kaç gram protein alacaklardı: 54 gram. Tavukta topu topu 6 gram fazla var. 

6 GRAM FAZLADAN PROTEİNE KARŞILIK: 

1-Damarlarını tıkayacak 51 gram yağ, 221 mg kolesterol aldılar, gelecekteki kalp krizine davetiye çıkardılar.  

2-Hiç tuz ekmeseler bile on misli fazla sodyum (851 mg) alarak tansiyon hastası olma risklerini artırdılar. 

3-Hayvansal protein tüketerek prostat kanseri olma riskini artırdılar (Düzenli olarak günde 35 gram hayvansal protein tüketmek prostat kanseri riskini % 32 artırır.)

KURU FASULYE PİLAV YEMEYEREK NELER KAYBETTİLER: 

• 15 misli fazla (50 gram) faydalı lif alacaklardı: bağışıklık sistemleri güçlenecek, kabızlıktan kurtulacaklardı.   

• 3 misli daha fazla kalsiyum alacaklardı (150 mg’a karşılık 456 mg): kemikleri güçlenecekti.

• 3 misli daha fazla demir alacaklardı ( 6.3 mg’a karşılık 17.2 mg): kansızlık riski azalacaktı. 

• 5 misli daha fazla magnezyum alacaklardı (81 mg’a karşılık 400 mg): en basitinden kramp ve halsizlikten şikayet etmeyeceklerdi.  

• Tavukta hiç yokken fasulye menüsünden 31 mgr C vitamini alacaklardı. 

Bugüne kadar tavuk etinin insan ömrünü uzattığını gösteren hiçbir yayın okumadım. Buna karşılık ister kuru fasulye, ister mercimek, günde ortalama 20 gram (iki kaşık) bakliyat yemek ölüm oranında % 8 azalmaya neden olmaktadır (1). 38 bin kişinin 6.5 yıl takip edildiği bir başka çalışma fasulye ve bakliyatın kilo almayı ve şekere yatkınlığı engellediğini göstermiştir (2). Bir başka çalışmada 8 hafta süreyle haftada 5 tabak bakliyat yedirilen hastalarda kilo, tansiyon, kan şekeri, kolesterol parametrelerinde belirgin düzelme tespit edilmiştir (3). 

Dostlarım, televizyonlardaki protein reklamlarına kanmayın, tavuk, et, paça hepsi aynı kapıya çıkar fazla protein kalp damar hastalığı ve kanser riskini artırır, bitkisel besinlerde ihtiyacınızı karşılayacak protein fazlasıyla vardır.  

(1) Irene Darmadi-Blackberry. Legumes: the most important dietary predictor of survival in older people of different ethnicities. Asia Pacific J Clin Nutr 2004;13 (2):217-220 

(2) Wan-Chi Chang. A bean-free diet increases the risk of all-cause mortality among Taiwanese women: the role of the metabolic syndrome. Public Health Nutrition / Volume 15 / Issue 04 / April 2012, pp 663-672

(3) R. C. Mollard. Regular consumption of pulses for 8 weeks reduces metabolic syndrome risk factors in overweight and obese adults. British Journal of Nutrition / Volume 108 / Supplement S1 / August 2012, pp S111-S122