Büyük adamlardan biri, “Erdem nedir?” sorusuna “Anne babaların, doğacak çocukları için Tanrı’dan diledikleri şeylerdir” cevabını vermiş. Çocukluk günlerimden hatırlarım büyüklerimiz hep “çalışkan, vatana millete hayırlı” çocuklar olmamızı isterlerdi. Erdemler, Hindistan’dan Amerika’ya, Somali’den İsviçre’ye tüm ülkelerin ve toplumların baş tacı ettiği insanlığın ortak değerleridir. Eskilerin, ermiş, veli ya da insan-ı kâmil dediği mükemmel insan olmanın yolu bu erdemlere sahip olmaktan geçer. Tüm dinlerin esas amacı da kendine inananları erdemli insanlar haline dönüştürmektir. İster Müslüman, ister Hıristiyan, ister Musevi isterseniz de Ateist olun bu erdemlere sahip olduğunuz ölçüde toplum gözünde yücelir, bu erdemlerden uzaklaştıkça küçülürsünüz. Yalnız kişiler değil toplumların da ortak erdemleri vardır ve daha uygar, daha mükemmel bir toplum haline dönüşmenin tek yolu erdemli insan sayısının artması, özellikle TOPLUMU YÖNETEN KİŞİLERİN bu erdemlerle donanmış olmasıdır. Pozitif psikolojinin kurucularından Prof. Martin Seligman, “Authentic Happiness” isimli kitabında tüm toplumların hemfikir olduğu en önemli altı erdemi şöyle sıralıyor.    

1-Akıl ve Bilgelik

2-Cesaret

3-Adalet

4-İnsaniyet

5-Nefse Hakimiyet

Dün televizyondaki darbe görüntülerine bakarken aklıma Prof. Seligman’ın ikinci sıraya koyduğu “CESARET” erdemi geldi. İzlediğim görüntü şöyleydi: Pensilvanya’daki zatın emrindeki beynini kiraya vermiş darbeci subaylar Boğaziçi Köprü’sü üzerinde barikat kurmuşlar, karşıdan silahsız, elinde taş bile olmayan 30-40 vatandaşımız geliyor. Askerler ateş ediyor, en öndeki vurulup hayatını kaybediyor. Arkadakiler kısa bir duraksamadan sonra askerlerin üzerine yürümeye devam ediyorlar. Gözlerim yaşardı, öleceğini bile bile kurşunun üzerine gitmek, bu nasıl bir cesarettir diye düşündüm, itiraf ediyorum onları kıskandım. 

BAŞKA ERDEMLERDE VAR  

Dostlarım, medeni bir toplum olmak için sadece “cesaret” yeterli olsaydı birinciliği kimseye kaptırmazdık ama yetmiyor. Prof. Seligman’ın bir numaraya yerleştirdiği AKIL VE BİLGELİK ERDEMİ olmadan “laikliğin” uygarlık yolunda ilerleyen bir ülke için ne kadar önemli olduğunu anlayamayız, bugün başarıyla savuşturduğumuz darbeyi 30 yıl sonra bir başka hoca efendi yapmaya kalktığında gene aldatıldık diye feryat ederiz. İNSANİYET ERDEMİ olmazsa, ölen yakınlarının cenaze namazlarını kılmak isteyenlere engel olur, darbecileri mezarlıklara sokmayarak ölülerden intikam alır, teslim olmuş gariban erleri suçlu suçsuz ayırımı yapmadan palaskalarımızla linç etmeye kalkarız. Bu arada çocuğu askerde olan milyonlarca gözü yaşlı asker annesinin de ahını alırız. Ve en önemlisi ADALET ERDEMİ olmazsa; toplumu bu benden, bu benden değil diye ikiye ayırır, suçun ve cezanın şahsa özel olduğunu, kanunların geriye doğru işlemeyeceğini unutup “idam, idam” diye bağırmaya başlarız. NEFSE HAKİMİYET sadece güzele bakmamak, takıp takıştırmamak, yiyip içmemek değildir, suçluyu hak ettiğinden daha çok cezalandırma şehvetinden uzak durabilmek de nefse hakimiyettir. Demokrasiyi yeniden kuralım derken arkamızda kuşaktan kuşağa anlatılacak acıklı Kerbelâ hikayeleri oluşturmayalım.