Zayıflaması gerektiğini söylediğim hastalarım hemen “Yakında spora başlıyorum doktor bey”  diyorlar, anlıyorum ki spor yaparak zayıflayabileceklerini sanıyorlar. Bu yanlış öngörünün temelinde başta kola ve gazlı içecek olmak üzere fastfood firmalarının beyin yıkaması vardır. Büyük birader, sağlığınızı değil kendi kesesini düşündüğü için sizin “Korkmadan yiyip içebilirim, nasıl olsa spor yapıp yakarım”şeklinde düşünmenizi ister. Fark etmiyorsunuz ama televizyondan ve yazılı basından bu şekilde düşünmeniz için düzenli olarak eğitim alıyorsunuz. Oysa sadece spor yaparak sağlıklı ve kalıcı  bir şekilde zayıflamak mümkün değildir (1). Bir başka deyimle kilo verme işinde sporun katkısı  düşündüğünüzden azdır. Hatta biraz daha ileri giderek şunu söyleyebilirim, sporla birlikte perhiz yapmazsanız kilo vermek yerine daha da  kilo alır, yağlı ve kilolu iken, yağlı, kaslı ve daha kilolu biri hale dönüşebilirsiniz (2). Arizona Üniversitesi tarafından yapılan bir çalışmada, 81 şişman kadın beslenme  şekillerini değiştirmeden düzenli olarak spor yaptığında 1 yıllık sürenin sonunda % 70’inin kilo aldığı görülmüştür (3). Aynı şey çocuklar için de geçerlidir, yediklerini kontrol etmediğiniz sürece çocuğunuzu sadece spor yaptırarak zayıflatamazsınız (4). Sakın yanlış anlamayın kilo vermede spor yapmanın hiçbir önemi yok demiyorum, sadece spor yaparak, sadece yürüyerek kilo veremezsiniz diyorum.

Spor yaparak kilo veremeyiz çünkü:

1-Spor yapanlar daha çok yemeyi hak ettiklerini düşünürler. “Dünyanın kalorisini yaktım biraz daha yiyebilirim” düşüncesi her zamankinden fazla yemelerine neden olur. Araştırmalar spor yapanların harcadıkları kaloriyi abartılı olarak hesapladıklarını, aldıkları kaloriyi ise küçümsedikleri  göstermektedir. Belirli bir egzersize karşılık ne kadar yemeleri gerektiği sorulan denekler harcadıklarından iki üç misli fazla yiyecek istemişlerdir. 

2-Sspor yapıyorum, yeteri kadar iyi beslenmezsem başım döner, halsiz olurum düşüncesi de aynı şekilde daha fazla yemeye neden olur

3- Bir diğer yanlış düşünce; “Spor yaptığım için hayvansal protein almalıyım” saplantısıdır.  Yumurta, peynir, yoğurt, et, süt gibi hayvansal proteinlerin kalorisi yüksektir, doymuş yağ içerirler  ve uzun vadede kilo alımına neden olurlar.

4-Egzersizin kendisinin  iştah  artırıcı bir etkisi vardır,  

5-Spor yapanları bekleyen bir diğer tehlike hareketsizliktir. Nasıl olur derseniz spor yapanların çoğu gün içindeki diğer aktivitelerini azaltır, spor sonrası televizyon karşısındaki uzun  saatler geçirirlerse günlük toplam enerji harcaması  düşebilir.

6-Hiç “Bugün yoğun spor yaptım, şöyle koca bir top dondurmayı hak ettim” dediğiniz oldu mu? Bu tip ödüllendirmeler kilo vermenin en büyük düşmanıdır.

7-Kilo çabuk alınır ancak çok zor ve uzun sürede verilir. Örnek: 2 dilim pizzayı yemeniz 4 dakika sürer, toplam 500 kalori alırsınız.  Aynı kaloriyi harcamak için 45 dakika koşmanız gerekir. 4 dakikaya 45 dakika...

Bağlayalım; sadece sporla kilo verilmez. Spor diyetin yardımcısıdır. Diyetle birlikte spor yapmak hem sizi motive eder hem de kas dokunuzu geliştirerek daha biçimli bir vücuda sahip olmanızı sağlar. 

(1) A. Luke, R. S. Cooper. Physical activity does not influence obesity risk: time to clarify the public health message. International Journal of Epidemiology, 2014; 42 (6): 1831

(2) Melanson EL. Resistance to exercise-induced weight loss: compensatory behavioral adaptations. Med Sci Sports Exerc. 2013 Aug;45(8):1600-9

(3) Sawyer BJ. Predictors of fat mass changes in response to aerobic exercise training in women.

(4) Wilks DC. Objectively measured physical activity and fat mass in children: a bias-adjusted meta-analysis of prospective studies. PLoS One. 2011 Feb 23;6(2):e17205.