Balık sezonu birkaç gün önce açıldı. Gazetelerde Akdeniz'deki Orfoz ve Lagos balıklarının nesli tükendiği için korumaya alındığı yazıyor. Hemen korkmayın, diğer balıkları öldürüp yemek serbest.  

2014 yılı nisan ayında vegan beslenmeye geçmeden önce pesco vejetaryendim, hayvansal gıda olarak sadece haftada bir kez balık yiyordum. Maalesef hala dünyada -benim bir zamanlar inandığım gibi- balığın kalbe yararlı olduğuna inanan insanlar var. Gerçekten öyle mi?

Akdeniz diyeti meselesi

Toprakları zehirli (A) kasabasında toplam 200 kişinin yaşadığını hayal edelim. 100 kişi suyunu dağdaki gölden içiyor, kalan 100 kişi de kasabadan geçen nehirden. Göldeki suyun litresinde 2 birim zehir varken nehirdeki suyun litresinde 1 birim zehir var. 10 yıl sonra gölden su içenlerin 10 tanesi hayatını kaybederken nehirden su içenlerin sadece 5’i ölüyor. Kasabadaki insanlar, zehri ölçecek teknolojileri ve yeterli bilgi birikimleri yoksa bu sonuca bakarak “Nehir'in suyu sağlık için çok faydalı, ömrü uzatıyor” diyeceklerdir. Aynı günümüzde balık yiyenlerin, kendilerine et ve yağla beslenenlerle kıyaslayıp “Balık yemek faydalı ömrü uzatıyor” demeleri gibi. 

Balığın ömrü uzattığını söylemek için balık yiyenleri, et yiyenlerle değil, balık ve et yemeyen vejetaryenlerle-veganlarla kıyaslamak gerekir. Gazetelerde sıkca okuduğunuz bol  yeşillikli, sebze- meyveli, aynı zamanda balık, şarap ihtiva eden Akdeniz tipi beslenmenin ömrü uzattığı bilgisi doğrudur. Çünkü bu çalışmalarda Akdeniz tipi beslenenler, sabahtan akşama salam, sucuk, sosis yiyen, tatlı yemeden sofradan kalkmayanlarla (yani az zehirli su içenler - çok zehirli su içenlerle) kıyaslanmaktadır (1). 

Balıkta da aynı kırmızı et ve tavuk etinde olduğu gibi yağ ve kolesterol vardır. Ete göre daha az kolesterol olması zararsız olduğu, kalp damarlarını tıkamadığı anlamına gelmez. 100 gram somon balığı yediğimizde 1.26 gr doymuş yağ, 71 mg kolesterol alırsınız. Akdeniz diyetinde olduğu gibi eti, yağı, kızartmayı, tatlıyı kesip bol sebze meyve yediğinizde balık yemezseniz dahi ömrünüz uzar. Vegan, vejetaryen ve et yiyenlerin kalp hastalığı gelişimi açısından kıyaslandığı Oxford çalışmasında bitkisel beslenenlerin daha az kalp krizi geçirdiği bulunmuş, araştırmacılar, balık ve alkol tüketiminin “herhangi bir koruyucu etkisinin olmadığını” özellikle belirtmişlerdir “no protective effects were noted for dietary fiber, fish, or alcohol consumption.” (2). Aynı şekilde kadınlar üzerinde yapılmış bir başka çalışmada balık yemenin kalp krizi ve felç riskini azaltmadığı gösterilmiştir (3). 

Dostlarım, farkındaysanız deniz kirliliğine, balık yerken alacağınız civa ve dioksin başta olmak üzere zehirlere, balıklarında aynı bizim gibi duyguları olan öldürülmeyi hak etmeyen canlılar olduğu konusuna hiç girmedim bile. En temiz denizde avlanılsa bile balık, kalbiniz için faydalı bir besin maddesi değildir.  

 

Balık faydalı mı - Çiftlik balıkları? 

 

Omega 3 destekleri faydalı mı?

 

Balıklar acı çeker mi?

 

(1) García-Closas R, Serra-Majem L, Segura R. Fish consumption, omega-3 fatty acids and the Mediterranean diet. Eur J Clin Nutr. 1993 Sep;47 Suppl 1:S85-90.

(2) Appleby PN, Thorogood M, Mann JI, Key TJ. The Oxford Vegetarian Study: an overview. Am J Clin Nutr. 1999 Sep;70(3 Suppl):525S-531S.

(3) Folsom AR, Demissie Z. Fish intake, marine omega-3 fatty acids, and mortality in a cohort of postmenopausal women. Am J Epidemiol. 2004 Nov 15;160(10):1005-10.