Ailesinde şeker hastalığı olanlar şekerden ve tatlıdan uzak durmaya çalışırlar. Doğrudur, sofra şekeri neticede işlenmiş, doğal olmayan bir besin maddesidir ve uzak durmak gerekir. Buna karşılık hiç tatlı yemediği halde şeker hastası olan milyonlarca insan var çünkü şeker hastalığının nedeni şeker veya karbonhidrat yemek değil fazla yemek, yüksek kalorili beslenmektir. Vücudumuz ister şeker, ister et, ister yağ aldığı tüm gıdaları şekere çevirir ve fazla kaloriyi de hücrelerde depo eder. Depolarınız doldu mu da zaman içinde önce insülin direnci sonra gizli şeker ve en sonunda da aşikar şeker hastalığı ortaya çıkar. Şeker hastalığı için illa bir besin maddesi grubunu suçlamak gerekiyorsa bu grup korbonhidrat (buğday, pirinç, patates) değil hayvansal gıdalar ve yağdır. Et, şeker hastalığı yapma açısından en önemli risk faktörüdür (1). Maalesef ülkemizde hem hastalar hem doktorlarımız etin ve yağın şeker hastalığı yapıcı etkisini bilmiyor veya görmezden geliyorlar. Herhangi bir besin maddesinin bir hastalığa yakalanma riskini artırdığını veya tam aksine bir hastalığa iyi geldiğini belirlemek için o besin maddesini tüketen çok sayıda insanın uzun yıllar boyunca takip edildiği araştırmalara bakmak gerekir. Çok et yemenin şeker hastalığı riskini artırdığını gösteren pek çok çalışma var. 15.200 erkek 26.187 kadının et, yumurta, balık gibi hayvansal gıda yiyenler ve yemeyenler olarak iki gruba ayrılıp takip edildiği bir çalışmada şeker hastalığı riskinin et yiyenlerde 2 misli daha fazla olduğu görülüyor (2). 442 bin katılımcı ile yapılmış bir başka çalışmada aynı bir önceki çalışma gibi kırmızı et tüketiminin şeker hastalığı riskini % 19 artırdığı görülmüştür (3). Günde 50 gramcık salam, sucuk veya sosis yemek riski  % 51 artırmaktadır.  Nurses Health Study’nin ikincisine katılan 91.246 kadın 8 yıl takip edilmiş, haftada beş porsiyon ve üzerinde işlenmiş et yiyenlerin şeker hastalığı riski haftada birden az yiyenlere göre % 91 fazla bulunmuştur (4). Beslenme şekliyle şeker hastalığı riski arasındakii ilişki yandaki tabloda net olarak görülüyor.

Şeker hastalığı en çok et yiyenlerde (kırmızı sütun) görülüyor, sağ tarafa doğru, hayvansal gıda tüketimi azaldıkça şeker hastalığı riskiniz azalıyor. Sadece balık yiyenlerde % 4.8, sadece yumurta süt tüketen vejetaryenlerde % 3.2 ve hiçbir hayvansal gıda tüketmeyen veganlarda riskin % 2.9’a düştüğü görülüyor. Hayvanın ahırda büyütülmüş olması veya dağda otlatılmış olması fark etmez, haftada bir kez et yemek bile şeker hastalığı riskinizi % 29 artırır (5). Sağlıklı olmak, sağlıkla yaşlanmak istiyorsanız hayvansal besinlerden uzak durun, sebze, mevye, bakliyat, tahıl grubu besinler sağlıklı beslenme ihtiyacınızı yeterince karşılayacaktır.

KAYNAKLAR:

(1) Neal Barnard, Meat Consumption as a Risk Factor for Type 2 Diabetes. Nutrients. 2014 Feb; 6(2): 897–910.

(2) Tonstad S, Vegetarian diets and incidence of diabetes in the Adventist Health Study-2. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2013; 23:292-299

(3) Pan A, Sun Q, Red meat products consumption and risk of type 2 diabetes: 3 cohorts of US adults and an updated meta-analysis. Am J Clin Nutr. 2011;94:1088-1096.

(4) Schulze MB, Processed meat intake and incidence of type 2 diabetes in younger and middle-aged women. Diabetologia 2003, 46, 1465–1473.

(5) Vang A, Meat, processed meat products, obesity, weight gain and occurrence of diabetes among adults: findings from Adventist Health Studies. Ann Nutr Metab. 2008;52:96-104