BİTKİSEL BESLENMENİN FAYDALARI - FAZLA KİLOLARINIZDAN KURTULURSUNUZ

            Şişmanlık dünyamızın en büyük sağlık sorunu olma yolunda ilerliyor. 2014 yılı rakamlarına göre dünyada yaşayan 2.1 milyar şişman insan var, daha kötüsü 2030 yılında her iki kişiden biri şişman olacak. Şişmanlık deyip geçmeyin,  hipertansiyon ve kalp krizinden tutun bazı kanser türlerine kadar pek çok hastalığın nedeni olan önemli bir sağlık sorunudur. Şişmanlığın nedeni nedir diye sorarsanız, -istisnai hastalıkları bir kenarda tutarsak- çoğunun sebebi; ihtiyacımız olan kaloriden fazlasını almak, yani çok yemektir. Günümüzde çok yemekten ölen insan sayısı gıdasızlıktan ölen insan sayısını geçmiştir. 2010 yılında yetersiz beslenme yaklaşık 1 milyon kişinin hayatına mal olurken şişmanlık 3 milyon kişinin hayatını kaybetmesine neden olmuştur (1).

Şişmanlıktan kurtulmak veya şişman olmamak için çeşitli diyetler deneyebilirsiniz. Şişmanlığın kesin ve kalıcı tedavisi “az yağlı bitkisel beslenme” den geçer. Nitekim bitkisel beslenmeyi diğer beslenme şekilleriyle kıyaslayan çalışmalar veganların daha zayıf olduğunu kilo sorununun daha az görüldüğünü göstermiştir (6).

            İnsanların çoğu et ve diğer hayvansal proteinleri tüketmenin kilo vermeye yardımcı olduğunu düşünür. Kısa vadede söyledikleri doğrudur ancak uzun vadede “et ve diğer hayvansal proteinler” şişmanlığın en büyük nedenidirler. Maalesef diyetisyenlerimiz zayıflamak isteyenlere sabah iki yumurta, gün içinde bir kase yoğurt, akşam et gibi hayvansal prtoein ağırlıklı diyetler öneriyorlar. Oysa çalışmalar ne kadar çok et yerseniz uzun vadede o kadar çok kilo alacağınızı, özellikle göbek bölgenizdeki yağlanmanın o kadar çok artacağını gösteriyor (3). Peynir, yoğurt, et gibi doymuş yağ içeren hayvansal gıdaları yiyenler dönem dönem zayıflasalar da şişmanlık sorunundan ve diyetisyenlere para ödemekten bir türlü kurtulamazlar. Şişmanlık ve diyet üzerine yapılan 87 bilimsel çalışmayı gözden geçiren Dr. Berkow, bitkisel ağırlıklı beslenmenin kilo vermekte son derece etkili olduğunu göstermiştir (2). Aynı çalışmada hayvansal besinlerle alınan yağların daha az yakıldığı, daha çok depo edilerek yağlanmaya neden olduğu gösterilmiştir. İngiltere'de 20 yaşın üzerindeki 65.500 kişi beslenme şekillerine göre gruplara ayrılarak 5 yıl süreyle takibe alınmış süt, yoğurt, peynir, et, tavuk, balık gibi hayvansal gıdaları az tüketenlerin kilo almadıkları, en çok kilo anların kırmızı eti fazla yiyenler olduğu görülmüştür (4).

            Yalnız erişkinler için değil çocuklar içinde şişmanlığı engellemenin yolu şekersiz, yağsız ve bitkisel ağırlıklı beslenmektir. Çocukken şişman olmak demek büyüyünce tansiyon, şeker hastalığı, kalp krizi riskinin daha fazla olması demektir (5). Çocuklarınızı hamburgerlerden sosislerden tatlılardan uzak tutun, onlara yemesi için ısrar edeceğiniz besin grupları yeşil yapraklılar, sebzeler, bakliyat ve meyve grubu olmalıdır.

(1) Yuval Noah Harari, Homo Deus – A brief history of Tomorrow, Kolektif Kitap, 2016

(2)  Berkow SE, Barnard N. Vegetarian  diets and weight status. Nutr Rev 2006 Apr;64(4):175-88.

(3)  Wang Y, Beydoun MA. Meat consumption is associated with obesity and central obesity among US adults. Int J Obes (Lond) 2009 Jun;33(6):621-8. 

(4)  Rosell M, Appleby P, Spencer E, Key T. Weight gain over 5 years in 21,966 meat-eating, fish-eating, vegetarian, and vegan men and women in EPIC-Oxford. Int J Obes (Lond) 2006 Sep;30(9):1389-96.

(5)  Sabaté J, Wien M. Vegetarian diets and childhood obesity prevention. Am J Clin Nutr 2010 May;91(5):1525S-1529S.

(6) Moore WJ, Dietary adherence and acceptability of five different diets, including vegan and vegetarian diets, for weight loss: The New DIETs study. Eat Behav. 2015 Dec;19:33-8.