Daha önce de yazdım, hastaneden ve gereksiz ameliyatlardan mümkün olduğu kadar uzak durmaya çalışın. Buna rağmen her yıl bir kaç hastam “Doktor Bey, bana stent takıldı” diyerek gelir. Dün de böyle bir hasta gördüm, safra kesesinde taş varmış, doktor kolesterolü olduğunu görünce önce bir kalbinize baktıralım demiş, sonra efor testi, anjiyo derken hiç şikayeti olmayan hastaya “ameliyatta kalp krizi geçirmesin” diye stent takılmış. Geçen yıl yayınlanan bir çalışma kalp dışı bir nedenle ameliyat olacak hastaların yarısına ameliyattan önce anjiyo önerildiğini ve kalbine müdahale edildiğini gösterdi (1). Bu vesileyle sizi bir kez daha uyarayım dedim, bilimsel çalışmalar bu tip koruyucu amaçlı (profilaktik) stent uygulamalarının hiçbir faydası olmadığını gösteriyor.       Aklınızda olsun, kalp krizi geçirmekte olan bir hastaya ağrının başlangıcından itibaren ilk 3 saat içinde uygulanan stentler hayat kurtarır. Bu yüzden göğüs ağrısı başlayan ve dinlenmekle, dil altı ile geçmeyen hastaların en hızlı bir şekilde kendilerine müdahale edilebilecek bir merkeze gitmelerinde büyük yarar vardır. Bunun dışında hiçbir şikayeti olmadığı halde check-up uygulaması sırasında tesadüfen kalp damarlarında sorun tespit edilen hastalar stabil koroner arter hastasıdır ve bu hastalara stent uygulamasının hastaya (doktorlara ve hastaneye  tabii ki var) hiçbir yararı yoktur.  7229 hastanın ortalama 4.3 yıl takip edildiği ve değerlendirildiği 7 çalışmanın sonuçları analiz edildiğinde stent uygulanan hastaların medikal tedavi uygulanan hastalara hiçbir üstünlüğü olmadığı, ölüm, kalp krizi, göğüs ağrısı ortaya çıkma oranlarının değişmediği görülmüştür (2). Aynı şekilde kalp krizi nedeniyle damarı tıkanan hastaların tıkalı damarlarının daha sonra kateterle açılmasının da bir yararı yoktur (3). Kalp damarlarında sorun olan hastaların büyük ihtimalle, bacak, beyin, boyun damarlarında da az çok plak vardır. Stent uygulayarak birini açabilirsiniz ancak diğer damarlar –ciddi bir perhiz yapmadığınız takdirde- daralmaya devam eder. Aklımızdan çıkarmamamız gereken gerçek şudur; kalp damarlarının tıkanmasının temel nedeni kötü beslenmedir ve damar hastalıklarının kalıcı ve kesin tedavisi az yağlı bitkisel beslenmeden geçer.

(1) Schulman-Marcus J., Characteristics of Patients Undergoing Cardiac Catheterization Before Noncardiac Surgery: A Report From the National Cardiovascular Data Registry CathPCI Registry. JAMA Intern Med. 2016 May 1;176(5):611-8.

(2) Kathleen Stergiopoulos. Initial Coronary Stent Implantation With Medical Therapy vs Medical Therapy Alone for Stable Coronary Artery Disease:  Meta-analysis of Randomized Controlled Trials. JAMA February 27, 2012, Vol 172, No. 4 >

(3) Hochman JS, Lamas GA, Knatterud GL, et al. Occluded Artery Trial Research Group. Design and methodology of the Occluded Artery Trial (OAT). Am Heart J. 2005; 150(4):627–642.