Sizce ülkemizde gelir ve eğitim seviyesi yüksek olan ailelerin mi yoksa düşük olan ailelerin mi ilaç kullanımı daha fazla? Bence gelir ve eğitim seviyesi düşük olan aileler daha çok ilaç kullanıyorlar. Bunun birçok nedeni var ama en önemlisi bu kişilerin ilaçların yan tesirleri hakkında yeteri kadar bilgilerinin olmaması. Eğitimsiz gurup, ilaçlara, aynı üfürükçü hocanın doğaüstü gücüne inandıkları gibi inanıyorlar. İçtikleri ilacın etkisi veya yan tesiri onlar için önemli değil, hapı içecek ve iyi olacak... Eğitimli insanlar ise ilacın etkileriyle birlikte yan tesirlerini de sorgulayıp faydasını, zararını tartmaya çalışıyorlar. Bu yüzden ülkemizde sağlık güvencesi tabana yayıldıkça ilaç kullanımı orantısız bir şekilde katlanarak artıyor. Tabii bu iş en çok ilaç firmalarının işine yarıyor. “Bu Türkler hapı yutmaya çok meraklı deyip ellerinde ne varsa bize yolluyorlar. Hatta damak tadımıza göre yeni ilaçlar üretiyorlar; portakallısı, nanelisi, vişne tadında olanı... Beğenmediyseniz limon aromalı köpüren tabletler de var...

            İLAÇ KARARI DOĞRU AMA EKSİK...

            Maliye bakanlığı 5 Temmuz tarihli genelgesi ile 116 ilacı ödeme kapsamı dışına çıkardı. Örneğin bazı ağız, boğaz gargaraları, öksürük şurupları, grip ilaçları ve obezite ilaçlarının ücretleri bundan böyle devlet tarafından ödenmeyecek. Sakın bunlar bir-iki YTL lik ilaçlar ödenmese ne olur diye düşünmeyin, toplam miktar “milyon dolar”ları buluyor... Kaç gündür koparılan onca gürültünün sebebi de halkın sağlığı değil bu milyon dolarlar. Kimse hastanelerdeki yokluklardan, ödenek yokluğundan, personel sıkıntısından, kadro yetersizliği yüzünden açılamayan kliniklerden, mali sıkıntı çeken üniversite hastanelerinin içler acısı durumundan, tüberkülozun yayılmasından bahsetmiyor ama konu ilaç olunca herkes ayakta...

            Türkiye ilaç harcamalarını kontrol ve denetime alma hususunda geç kalmıştır. Son önlemler yetersizdir ve ülkemiz hala denetimsiz bir ilaç pazarıdır. Lüzumsuz yere kullanılan, antibiyotikler, ağrı gidericiler ve antidepresan ilaçlar hem halkımızı zehirlemekte hem de ekonomimiz için büyük bir yük olmaktadır. Bundan altı ay kadar önce İngiltere de çalışan bir hastama basit bir ilaç yazdım. İlacı kendi sağlık sisteminden alabilmek için Londra’da üç ayrı doktora görünmek zorunda kaldı. En sonunda doktoruyla telefonla konsültasyon yaptıktan sonra yazdırabildik...

            SİZİN İLACINIZ HANGİSİ?

            Sevgili okurlarım, ilaçları kabaca ikiye ayırabiliriz;

            (1) Bir hastalığı iyi etmeye yönelik ilaçlar. Örneğin tansiyonunuz yüksek ise veya şeker hastası iseniz ilerde komplikasyonlarına maruz kalmamak için şu an hiç şikayetiniz olmasa bile ilaç almanızı önerebiliriz. 

            (2) Bir şikayeti geçirmeye yönelik ilaçlar. Bir gün lazım olur diye çantanızda veya ecza dolabında bulundurduğunuz ilaçlar bu gruptadır. Örnek olarak grip ilaçlarını ve ağrı gidericileri gösterebiliriz. Grip olduğunuzda aldığınız ilaçların hastalığınız üzerinde hiçbir iyi edici etkisi yoktur. Damar büzücü etkileriyle burun mukozasında ki ödemi gidererek burnunuzu açıp geçici bir rahatlık sağlarlar. Ancak bu arada hastalıklı bölgeye giden kan akımını da azaltırlar. Daha da önemlisi tansiyon yükseltici yan etkileri vardır. Grip ilaçları almak yerine sıvı alımını artırmanız, bol bol ıhlamur, ada çayı, nane, limon çayları içmeniz sizin için daha iyidir. Tavuk suyuna çorbayı ihmal etmeyip taze meyve tüketimini artırın. Vücudunuzun sesini dinleyip istrihat edin. Ve en önemlisi..... Lütfen doktorunuza grip ilacı yazması için ısrar etmeyin...

            Ödeme kapsamından çıkarılan öksürük şurupları içindeki Dekstrometorfan uykusuzluk ve çarpıntıya neden olurken, difenhidramin de sersemlik ve uyku haline yol açabilmektedir. Öksürük şurubuyerine bir bardak ılık, az şekerli su içebilirsiniz. Emin olun bir bardak suyun balgam yumuşatıcı etkisi bir ölçek öksürük şurubundan daha fazladır. 

            Sizlere tavsiyem ilaç alırken “tedavi edici-şikayet giderici” ayırımına dikkat etmeniz. Eğer doktorunuz aldığınız ilacın hastalığınız üzerinde iyi edici bir rolü olduğunu söylüyorsa mesele yok, sadece (x) şikayetinizi gidermeye yönelik bir ilaç alıyorsanız hapı yutmadan önce bir kez daha düşünün. İlaç yerine kullanabileceğiniz doğal maddeler varsa onları tercih edin. Unutmayın yuttuğunuz her ilacın etkisi kadar yan tesirleri de vardır ve şikayetinizi gidermeye çalışırken çok daha önemli başka rahatsızlıkları tetikleyebilir...

            Son sözümüz Sağlık Bakanlığına; bu önlemleri almak için illa İMF’nin uyarısını beklemek zorunda mıyız? Başta Prof. Cankat Tolunay olmak üzere ilaç israfını yıllardır gündeme getiren hocalarımıza kulak verip kamyon duvara toslamadan tedbir alınsa daha iyi olmaz mıydı? Sonuçlarını önceden düşünmeden “Böyle yaptım olmadı, birde şöyle yapayım..” mantığı ile daha ne kadar gideriz bilemiyorum.....