Ülkemizde ki ölüm nedenleri arasında “kalp hastalıkları” birinci sırada geliyor. Pazar Pazar içinizi karartacağım ama çoğumuzun öbür tarafa gitme nedeni kalp damarlarımızda ki sertleşme ve tıkanma olacak. “Atheroskleroz” dediğimiz damar sertliği küçük yaşlardan itibaren başlar ve yıllar geçtikçe damarlarımızın iç çeperinde “plak” adını verdiğimiz sert tabakalar oluşur. Enfarktüs veya kalp krizi dediğimiz olay bu plakların kırılıp damarı tıkamasıyla ortaya çıkar. İşin kötü tarafı hangi plağın kırılıp hangisinin kırılmayacağını, aynı plakların neden Ali’de enfarktüs yapıp da Veli’de yapmadığını önceden bilemiyoruz. Ancak,  plakların kopmasında çok etkili olan bir faktörü biliyoruz; “Aşırı yüklenme”.

            “Aşırı yüklenme”  bazı insanlarda “fiziksel” bazılarında ise “duygusal” olabiliyor.

            “FİZİKSEL AŞIRI YÜKLENME

Hiç spor yapmayan bir kişi iseniz kaçırdığınız belediye otobüsüne yetişmek için yapacağınız kısa bir koşu veya elinizde pazar filesi ile merdiven çıkmanız sizin için “aşırı yüklenme” olabilir. Düzenli yürüyüş ve spor yapan bir kişi iseniz otobüs peşinde zorlanmazsınız ama halı sahada veya tenis kortunda ki koşu sizin için “aşırı yüklenme” olur. Spor yapmanızı istememizin sebebi işte bu; düzenli yürüyüş ve spor yaparak “aşırı yüklenme” eşiğinizi yukarı çekebilirsiniz....

            DUYGUSAL AŞIRI YÜKLENME

            Duygusal aşırı yüklenmeden kastım; “olağan dışı stres” dir. Örneğin, devamlı hır gür edip hemen arkasında barışan bir karı koca iseniz sorun yok ama durup durup yılda bir kez sıkı bir kavga yapıyorsanız tehlikeli. Büyük bir mali kayıp, uzun süren bir ilişkinin arkasından gelen ayrılıklar, işten ayrılma, borç yükü, bir yakının kaybı gibi sizi depresyona sokabilecek tüm duygusal stresler ani tansiyon yükselmeleri veya damar spazmları yaparak kalp krizine davetiye çıkarır. Kalp krizi geçiren hastalardan“Son günlerde çok stres altındaydım..” itirafını çok duymuşumdur.

            Kalp hastalığı olmayan 1551 kişinin 14 yıl süreyle takibe alındığı bir çalışmada depresif olanlarda kalp krizi geçirme riskinin olmayanlara göre 4 misli daha fazla olduğu görülmüştür. Depresyonun kalp üzerine yaptığı kötü etki çok korktuğumuz kolesterol yüksekliğinin yaptığı kötü etkiye eşittir (Pratt ve ark, 1996). Bir diğer deyimle hayattan keyif alan neşeli ama kolesterolü yüksek bir kişiyle kolesterolü düşük ama depresyonda olan bir kişinin kalp krizi geçirme riskleri aynıdır.

            Ani bir kalp krizi geçirmemek için ne yapalım?...

            1.Yaşınıza uygun sporları yaşınıza uygun kişilerle yapın. (Altmış yaşında halı sahada --ve diğer sahalarda- çılgınlar gibi koşmayın....)

            2. Spor yaparken ve çalışırken yaşınıza uygun davranın... (Gençlerle aşık atma arzunuzu frenleyin.)

3. Her zaman yaptığınız, vücudunuzun alıştığı fiziksel aktivitenin üstüne çıkarken çok dikkatli olun. (Neticeyi değil spor yapmayı önemseyin, skor peşinde koşmayın)

             4. Size stres yapacak riskli işlere girmeyin. Bir diğer deyimle Dimyata pirince giderken kalp krizi geçirmeyin.

             5. Size sıkıntı veren işlerinizi (ve eşlerinizi) tasfiye edin. “Zamanında bırakmayı bilmek” “başlamayı bilmek” kadar önemlidir..

             6. Unutmayın “it’e dalaşmaktansa çalıyı dolaşmak” daha iyidir. Etrafınızda ki huzursuz, sinirli, cahil, kötü tabiatlı kişilerden uzak durun. Bırakın siz değil onlar kalp krizi geçirsin...