Son bir haftadır ne zaman balkona çıksam,  komşum Hüseyin dedeyi karısı Nimet  teyzenin refakatinde, gözlüklerini takmış, dikkatle gazete okurken görüyordum. Sonunda dayanamayıp bu yaşta aniden başlayan okuma aşkının sebebini sorunca Nimet teyze “Doktor bey, Hüseyin deden geçen gün anahtarları koyduğu yeri unuttu. Televizyonda gördüm Alzaymır mıymış neymiş, o hastalıktan olmasın diye bulmaca çözdürüyorum..” dedi. Anladığım kadarıyla teyzem, konu komşudan topladığı tüm gazete bulmacalarını kocasının  önüne yığıp, bitirmeden kalkamayacağını söylemiş.. Zavallı adam; iki harfli soldan sağa radyumun simgesi, üç harfli yukardan aşağıya bir nota diye mırıldanıp duruyor. Ara sıra öfleyip püflüyor ama serde biraz kılıbıklık var, biraz da izlediği haberden kendisi de korkmuş olacak ki pek sesini çıkaramıyor. “Hüseyin dede, bu yaşta zor olmuyor mu?” diye laf attım. “Aman doktor, her gün bulmaca çözmeye razıyım,  yeter ki bunamayayım..” diye cevap verdi.

Yaşlılar esasında “bunama” lafının açılmasından da pek hoşlanmazlar. Bazen çocukları,  başka şikayetlerini bahane ederek anne babalarını bana getiriyor ve muayene sırasında fark ettirmemeye çalışarak “Aman doktor bey, Alzheimer olmasın sakın?” diye soruyorlar. Sebep de genellikle Hüseyin dede gibi anahtarı koyduğu yeri unutması veya çok yakın bir tanıdığın ismini unutması gibi basit şeyler.

Sevgili okurlarım; her ne kadar Alzheimer hastalığı da diğer tüm bunamalar gibi önce hafif unutkanlıklarla başlarsa da bu tip unutkanlıklar her insanda olabileceğinden sakın  anahtarı koyduğu yeri veya evlilik yıldönümünüzü unuttu diye eşinize bulmaca çözdürmeye kalkmayın. Tüm bunama vakalarının yarısından biraz fazlası Alzheimer’a bağlıdır. Yaş ilerledikçe  görülme sıklığı artar. öyle ki 85 yaşını geçen her beş kişiden birisinin Alzheimer hastası olduğunu söyleyebiliriz...

Alzheimer hastalığının önemli bulgularından birisi hastanın zaman ve mekan değerlendirmesinin bozulmasıdır. “Kolesterolü olanlar yumurta yiyebilirsiniz” başlıklı yazımı okuyanlar komşum Hüseyin dededen bahsettiğimi hatırlayacaklar. Benim kümeste ki tavuğun yumurtlama zamanını benden iyi bilen ve ne yapıp edip benden önce yumurtayı almayı başaran birinin Alzheimer olamayacağını düşünerek Nimet  teyzeye durumu anlattım ve Hüseyin dedeyi her gün akşama kadar bulmaca çözme işkencesinden kurtardım. (Sadece iki gazeteninkini çözecek .....)

Acaba eşinizde veya anne babanızda Alzheimer hastalığı olup olmadığını nasıl anlarsınız? Bu sorunun doğru cevabını muayeneden sonra doktorunuz verecektir ama ben de size yardımcı olmak için bazı ip uçları vereyim.

·        Babanızın,  elindeki tornavidaya dikkatle bakarken “Yahu bu aletin adı neydi, dilimin ucunda ama....” diye mırıldandığını işitirseniz (Nesneleri adlandırmada zorlanma),

·        Haberleri izlediğinde hala durmadan Demirel veya Ecevit’in yaptıklarından bahsediyorsa.. (Tekrarlayıcı ve bıktırıcı tarzda konuşma),

·        Bakkala gidiyorum diye evden çıktığı günün akşamı onu Eminönü karakolundan almak zorunda kalırsanız (Yer ve zaman hafızasında bozulma),

·        75 yaşındaki annenizi kıskanıp, sütçünün bugünlerde neden sık geldiğini soruyor, hele bir de sizi de sütçüye benzetiyorsa (Kişilik yapısında değişme, şüphecilik),

·        Bütün gün aradığı saatini mutfaktaki tencerenin içinde bulursanız (Nesneleri yanlış yere koyma),

·        Ve yukarıdaki tüm olaylara rağmen sizden akıllı olduğunu ve hasta olmadığını iddia ediyorsa (Farkında olmama ve hastalığını inkar etme) onu  bir doktora götürme vaktinizin geldiğini söyleyebilirim....

Perşembe günkü yazımda Alzheimer hastalığının tedavisinden ve hasta olmamak için yapmanız gerekenlerden bahsedeceğim..