|
Okurlarımdan “vejetaryen beslenme” hakkında bilgi isteyen mail’ler alıyorum. Artık ekonomik durumlar kötüye gittiğinden mi yoksa sağlıklı beslenme adına mı soruyorlar bilemem. Kırk elli yıl önce ağırlıklı olarak tahılla beslenen bir toplumduk. En azından iç Anadolu ve doğu Anadolu’da yaşayan düşük ve orta gelirliler eti bayramdan bayrama yer, yılın geri kalan kısmında yemeklere konulan bir iki kaşık “kavurma” ile idare ederlerdi.
Anlayacağınız biraz da ekonomik koşulların zorlaması ile yarı vejeteryan bir beslenme sistemi uygulardık. Adı “etsiz” anlamına gelen “yavandan” kelimesi ile başlayan pek çok yemeğimiz olduğunu hatırlıyorum... “Yavandan balcanlı köfte, Yavandan çimdik köfte, Yavandan sıkma köfte”, “Ispanaklı ekşili köfte”... “Köfte” eki sizi aldatmasın bu yemeklerin hepsinin temel malzemesi köfte şekli verilmiş bulgur türevleridir.
Geçen yıllar pek çok şeyi olduğu gibi beslenme alışkanlıklarımızı da değiştirdi, fast-food beslenme ve dışarda yeme alışkanlığı günlük et ve yağ tüketimimizin hızla artmasına neden oldu. Artık (daha iyi!) besleniyor ve daha çok kalp krizi geçiriyoruz.
Bence vejetaryen beslenme ile yeniden tanışmanın zamanı geldi geçiyor. Bilimsel çalışmalar, uzun ve sağlıklı bir yaşam için yağ ve et başta olmak üzere aldığımız günlük kalori miktarını azaltmamız gerektiğini gösteriyor. Bunun da en kolay yolu vejetaryen beslenmeye geçmektir.
“Et, tavuk, balık gibi her türlü hayvan etinin yasak olduğu beslenmeye “vejetaryen beslenme” diyoruz. İş burda bitmiyor, vejetaryenler da yedikleri yiyeceklere göre kendi aralarında gruplara ayrılıyorlar.
1. Vegan beslenme dediğimiz vejetaryen beslenmenin en katı halinde et, tavuk, balık gibi her türlü hayvanın etiyle birlikte süt, yoğurt, yumurta gibi hayvansal ürünlerde yenmez. Veganlar, annesi ve gözü olan hiçbir canlıyı ağzına koymaz. (Esasında benim size önerdiğim beslenme şekli de budur).
2. Lacto-vejetaryen beslenme: Et, tavuk, balık, yumurta yenmez buna karşılık süt, peynir ve yoğurt gibi hayvansal ürünleri yenilebilir.
3. Lacto-ovo vejetaryen beslenme: Et, tavuk ve balık yenmez, süt ürünlerinin yanında yumurta da yenilebilir.
4. Semivejetaryen - yarı vejetaryen beslenme: Daha ziyade sebze ve meyve ağırlıklı bir beslenme planı uygulanır, sür ve süt ürünleri ile yumurta az miktarda tüketilir, çok az miktarda et, tavuk, balık yenilir.
Vejetaryen beslenme, bizim ülkede uygulaması oldukça zor bir beslenme tarzıdır. Özellikle dışarıda yeme alışkanlığı olanlar değişik lezzetler bulmakta zorlanırlar. Vegan beslenme çok daha zordur.
Vejetaryen beslenmenin yararları nelerdir?
1. Vejetaryen beslenenlerin kan kolesterolü düşer. Ortalama olarak söylüyorum vejetaryenlerin kolesterol seviyeleri vejetaryen olmayanlara göre 40 mgr daha azdır. (Yağsız vegan beslenirseniz kolesterolünüz çok daha iyi bir seviyeye iner.)
2. Kalp damar hastalıklarına bağlı ölüm riski vejetaryenlerde % 24 daha azdır. Ayrıca yüksek tansiyon, şeker hastalığı ve obezite gibi sorunlar da daha az görülür.
3. Böbrek taşı, safra kesesi rahatsızlıkları, kemik erimesi vejetaryenlerde daha azdır.
4. Vejetaryenlerde kabızlık ve hemoroid daha az görülür. (Bağırsaklar, bitkisel kaynaklı besinlerdeki yüksek lif içeriği nedeniyle daha iyi çalışır.)
5. Vejetaryen beslenme bir yaşam biçimidir ve genellikle insanları daha sağlıklı bir hayat için önlem almaya yönlendirir. Örneğin vejetaryenler daha az sigara içer, kilo almamaya çalışır ve spor yapmaya dikkat ederler.
Sonuç olarak vejetaryen beslenmeyi "Az yağlı vegan beslenme" ye geçiş aşaması olarak görüyor ve destekliyorum.
Yorumlar
|
Copyright © 2006 - 2024 DoktorMurat.Net, Yasal Uyarı ve Gizlilik, Site Haritasi
Dr.Murat KINIKOĞLU Sağlıklı Yaşam Rehberiniz
İntermed Sağlık Merkezi Teşvikiye cad. No: 63 Nişantaşı Şişli/İstanbul Tel: 0212 225 06 60 - Faks: 0212 2250895 |