Elinde tansiyon aleti sabah akşam ölçüm yapan, her ay sayfalar dolusu tahliller yaptıran insanları bilirsiniz. Öte yandan hiç doktora gitmemekle öğünen, hayatında tansiyon ölçtürmemiş insanlar da var. En iyisi ikisinin arasında bir yerde olmaktır. Ne doktor doktor gezen bir hastalık hastası ne de akıllı bir sağlık takibinin yararlarını inkar eden biri olmalıyız. Evde sağlık takibinin bu kadar kolaylaştığı günümüzde herkesin evinde bir tansiyon aleti var, olmalı da... Minik şeker ölçüm cihazları da hızla yayılma yolunda (Bence şeker sorunu olanların almasında fayda var.) Birde doğruluğuna güvenebileceğiniz, tercihan elektronik bir tartı aleti almanızı öneririm...

            Şurası bir gerçek ki geçen her yıl sağlığımızdan birşeyler alıp götürüyor. Akıllı insanlar; yılların götürdüklerinin ve getirdiklerinin farkına olan kişilerdir, altmış yaşında torunu yaşında çocuklarla maç yapıp enfarktüs geçirmezler. (Yanlış anlamayın halı saha maçından bahsediyorum.) Akıllı insanlar, sağlıklarını dikkatle izler, yaşıyla uyumlu olmayan bulguları vakit geçirmeden doktorlarına haber verirler. Örneğin; merdivenlerden çıkarken eskisinden çabuk yorulmanızı normal karşılayabilirsiniz ama göğsünüzde daha önce karşılaşmadığınız bir baskı veya yanma hissettiğinizde hemen doktorunuza haber vermelisiniz.  

            Sağlığımızı nasıl takip edeceğiz?

            Unutmayın, evde kendi yapacağınız takip, doktorunuzun yaptığı kadar hatta bazen daha yararlıdır.  

            1-Tansiyon takibi. 40 yaşın üzerindeyseniz, tansiyonunuz normal ise (140/90 mm Hg’nin altı) her altı ayda bir, tansiyon yüksekliği varsa her hafta tansiyonunuzu ölçün ve doktorunuza göstermek üzere bir kenara kaydedin.

            2-Şeker takibi. Şeker yüksekliği kalp ve damar hastalıkları açısından son derece önemlidir. (www.doktormurat.com-şeker hastalığı) Daha önce şeker hastalığı tanısı almadıysanız altı ayda bir şekerinize baktırın. Şekeriniz 110 mg/dl üzerinde ise doktorunuzun size önerdiği aralıklarla açlık ve tokluk şekeri takibi yapmanız doğru olur.

            3- Nabız takibi genellikle ihmal edilen ama aslında çok önemli bir kontroldür.

            Sağ elinizin parmak uçlarını, resimde görüldüğü gibi dik olarak sol bileğininizin iç yüzüne yerleştirip nabız vuruşlarınızı hissetmeye çalışın. Sağlıklı bir kişide vuruşlar ele dolgun ve düzenli gelir. Şişmanlarda ve düşük tansiyonlularda biraz daha zayıf hissedilebilir. Vuruş aralıklarının düzenli olması ve her vuruşun ele aynı şiddette gelmesi önemlidir.   

            Nabız takibiyle, halk arasında “tekleme” denilen, bizim ekstrasistol dediğimiz anormal atımları ve “atrial fibrilasyon” dediğimiz önemli bir kalp rahatsızlığını erkenden yakalayabilirsiniz. Atrilal fibrilasyonda kalp düzenli atma özelliğini kaybeder, vuruşların arasındaki süre ve her vuruşun şiddeti farklıdır. 65 yaşını geçen her 20 kişiden birinde atrial fibrilasyon vardır. Bu rahatsızlıkta kalp kulakçığı içinde oluşan pıhtılar beyin damarlarına giderek felce neden olabilir. Atrial fibrilasyon gelişen hastaların çarpıtı ve yorgunluk hissi dışında bir şikayetleri olmayabilir, bu yüzden genellikle doktora müracaatta gecikirler. Gecikmiş vakalarda fibrilasyonun tedavisi oldukça zordur, bazen elektroşok veya kataterle müdahale etmemiz gerekebilir. Halbuki hastalığın erken yakalanması halinde tedavisi çok kolaydır. Bu yüzden ara sıra hissettiğiniz teklemeleri önemsemeyin ama nabzınızın tamamen düzensiz attığını fark ederseniz vakit geçirmeden doktorunuza haber verin.  

            5-Kilo takibi. Hiç tartılmayan insanlar görünce şaşırıyorum. “Zayıfladım,” diyor ama kaç kilo verdiğinin farkında değil. Sebepsiz kilo kayıpları pek çok hastalığın bulgusu olabilir. Doktorunuz “İki ay önce kaç kiloydunuz?” dediğinde veya “Son bir ayda kaç kilo verdiniz?” diye sorduğunda buna net ve doğru bir cevap vermeniz çok önemli.  

            6-Ben takibi. Cildimizdeki siyah renkli benlerin takibini yapmanızda fayda var, şekil değişikliği, renginde koyulaşma, kanama gibi bulgularda hemen doktorunuza haber vermelisiniz.

            7.Kanama takibi. Ağızdan, burundan, popodan, aşağıdan yukarıdan, önden arkadan fark etmez, vücudunuzdan gelen bir kan gördüğünüzde gecikmeden doktorunuza haber verin (Düzenli adet kanamaları hariç.)

            8.Bayanların meme kontrolleri, erkeklerin yumurtalık (testis) kontrolleri de takip açısından önemlidir.