Spor yazarı, gazeteci Kazım Kanat’ın kanser hastalığı ile mücadelesini hepiniz duymuşsunuzdur. Akciğer, karaciğer, kolon kanseri... Ameliyatlar, alınan organlar, ağır kemoterapiler ve teslim olmayan bir “cesur yürek.” Kazım Kanat ülkemizdeki bütün kanser hastaları için bir yaşama ümidi ve simge oldu. Biz doktorlar hastalarımızın cesaretini artıracak, onları motive edecek güzel bir örnek bulduğumuz için memnunuz. Bundan böyle kanser hastalarına potoloji sonucunu nasıl söyleyeceğiz diye ter dökmek, kem küm etmek yok. Açık açık “Sonuç kanser çıktı ama biliyorsunuz artık kanserle başetmek mümkün,” deyip hala anlamayanlara “Allah aşkına siz hiç Kazım Kanat diye birini duymadınız mı?” diye soracağız.             Aslında bu gün kanser hastalarından değil onların yakınlarından bahsetmek istiyorum. Şimdiye kadar önemli sağlık sorunları olan pek çok hasta ve hasta yakınıyla karşılaştım. Tecrübelerim bana şunu öğretti; hastalar, sevdikleri ve sevildikleri kadar yaşıyorlar. Bir diğer deyimle ağır hastalıklarda hastanın direnci önemlidir ama ondan daha önemlisi hasta yakınlarının direnci ve hastaya verdiği destektir.               Kanser hastalarında hastanın eşinin ve yakınlarının durumu bazen hastadan bile kötü olur. Hastalar “Size şu ilacı vereceğiz, yakında iyi olacaksınız” denildiğinde genellikle inanır, iyi haberleri kolay kabullenirler ama hasta yakınları? Gerçekleri bütün çıplaklığı ile bilmek ama söyleyememek, söyledikten sonra pişman olmak, acaba şunu mu yapsaydık, acaba öyle demesemiydim diye kendini sorgulamalar, o doktor şunu dedi, yoksa öbürüne mi gitseydik, geçmi kaldık, acele mi ettik soruları ile geçirilen günler hasta yakınları için son derece yıpratıcıdır. Özellikle tedaviye devam etme ve teslim olma kararlarının verilmesi çok ağır bir yüktür. Batılı bir hasta sahibinin kanserli yakınına bakışıyla aile bağları daha kuvvetli olan Türk insanının hastasına bakışı bu açıdan büyük farklılıklar gösterir. “Bu dünyaya bir kere geldim,” deyip eşini terk edenler de çıkıyor ama ben genelde bizim insanımızın daha vefalı olduğuna inanıyorum.             Araştırmalar, ağır ve kronik hasta bakımının bir numaralı depresyon nedeni olduğunu göstermiştir. Kolon kanserli hasta yakınları üzerinde yapılan bir çalışmada teşhisden sonraki bir yıl boyunca hastanın eşinin hastadan daha ağır bir strese maruz kaldığını görülmüştür. Bu yalnız kadınlara özgü bir şey değildir, meme kanserle kadınların kocalarının da en az hasta olan eşleri kadar stres altına girdikleri biliniyor. 1469 kanser hastası üzerinde yapılan bir çalışmada hasta eşlerinin % 45 inde uyum sorunları, % 37 sinde major depresyon bulunmuştur. Üstelik kanser hastasına bakan kişinin “ben depresyon geçiriyorum” diyip köşesine çekilme hakkı da yoktur. “Kan tükürdüm kızılcık şerbeti içtim dedim” hesabı hep güleryüzlü, hep ümitli, hep neşeli olmalı, en azından öyle görünmelidir ki hastaya moral verebilsin. İşte bu yüzden son yıllarda modern tıpda kanser hastalığı bireysel bir sorun gibi değilde bir aile sorunu gibi görülmektedir.             Sayın Kanat’ı yazılarında ve röportajlarında verdiği sağduyulu mesajlar için kutluyorum. Hem modern tıbbı reddetmeyerek hastaların tedavilerinden kopmamasını sağlıyor hem de denemek isteyenler için alternatif tıbbın kapısını açık tutuyor.             Kazım abicim sonuç olarak, seni seven, üzerine titreyen bir karın, çocukların olmasa ya da sen de öyle bir karın olduğunu bilmesen mücadeleyi bu kadar iyi yapamazdın. Kanser hastalarını yaşama bağlayan şey kendi hayatlarını kaybetme korkusundan ziyade ayrılmak istemedikleri sevdikleridir. Seni yürekten kutluyorum ama ne dersen de benim gözümde asıl maçı alan geri üçlünün ortasındaki oyuncu: Sevinç hanım...