Konuya girmeden önce, ben ve benim gibi aşıya karşı olduğu izlenimi veren hekimlerin aslında aşıya değil, koruyucu hekimlik açısından kalp, şeker, böbrek hastalığı ve kanser gibi çok daha önemli sağlık sorunları olan ülkemizin kısıtlı imkânlarının (ilaç firmalarını dolduruşuna gelerek) bonkörce harcanmasına ve oluşturulan panik havasına karşı olduğumuzu belirtmek istiyorum. Yoksa yirminci yüzyılda “aşı” gerçeğini inkâr etmek hiçbirimizin aklına bile gelmez.    

            “Aman grip aşısı olun yoksa ölürsünüz” korkutması ile ilk kez karşılaşmıyoruz. 2006 yılı son baharında; o tarihte yazdığım makalemde alıntıladığım gibi gazeteler aşağıdakine benzer haberlerle doluydu: “Çok yakında aylarca etkisini sürdürecek grip salgınında 700 bin kişinin yaşamını yitirebileceğine dikkat çekiliyor...” Ellerindeki aşı stokları bitince haberler de bitti. Öyle bahsedildiği gibi ölen kalan da olmadı. Bu senenin farkı;Domuz Gribi öcüsünün eklenmesi ve korkutma kampanyasına Sağlık Bakanlığı’nın da katılması. 

            Domuz gribine ve diğer griplere yakalanıp yakalanmayacağınızı belirleyen en önemli faktör (elinizi yıkamanızdan da önemli) bünyeniz/genetik yapınız/ bağışıklık gücünüzdür. Virüs alan herkes grip olacak diye bir şart yoktur. Bağışıklık gücünüzün kuvvetli olması halinde virüsü almanıza rağmen grip olmayabilirsiniz.

            Domuz gribinden (ve diğer griplerden) korunmak istiyorsanız:

1-GÜNEŞLENİN. Güneşlenen insanların vücutları, virüslerle mücadelede çok önemli bir rol oynayan “antimikrobik peptid”ler üretir. Kat kat giyinen soluk benizli apartman çocuklarının devamlı grip olması buna karşılık yalın ayak, karnı açık gezen köylü çocuklarının hasta olmamasının nedeni “güneş”tir. Grip salgınlarının kışın sonbahardan itibaren ortaya çıkmasının nedeni de gün ışığının azalmasına bağlı olarak vücudun D vitamini üretiminin düşmesidir. Kandaki D vitamini seviyesinin 40 ng/ml altına düşmesi virüslere karşı koyma gücümüzü azaltır. Güneş ışığı almayan hapishane ortamında yaşayanlara verilen günlük 2000 IUlik D vitamininin gripal enfeksiyonları önlediği gösterilmiştir. Bugünden tezi yok evinizin güneş alan bir yerini, ya da iş yerinizdeki pencerenin yanını “güneşlenme alanı” olarak belirleyin. Kollarınızı, bacaklarınızı, eğer imkân buluyorsanız tüm vücudunuzu her gün on-on beş dakika güneşe gösterin.

2-YÜRÜYÜN. Günde yarım saatlik tempolu bir yürüyüş grip hastalığından korunmada en büyük yardımcınız olacaktır. ABD’de Washington Üniversitesinde yapılan bir çalışmada aşırı kilolu 115 kadın iki gruba ayrılmış, gruplardan birine sadece basit kültür-fizik hareketleri verilirken diğer gruptan her gün yarım saat yürüyüş yapması istenmiştir. 3 ayın sonunda yürüyüş yapmayan grupta grip görülme oranının “iki misli” fazla olduğu görülmüştür. Özetle; her gün yarım saat hızlı tempoda yürüyüş yapmanız grip olma riskinizi yarı yarıya azaltır.

3-SİGARAYI BIRAKIN. Sigara içenler hem daha sık grip olurlar hem de rahatsızlıkları daha ağır seyreder. Bronşlarına inen enfeksiyon uzun süren, bazen aylarca geçmeyen öksürük nöbetlerine neden olur. Grip muhabbeti önümüzdeki yıllarda da artarak devam edeceğine göre şimdiden sigarayı bırakmanızda yarar var.

4-ŞEKERİ KESİN. Şeker bağışıklık gücünüzü olumsuz etkiler. Kış boyunca şeker ve tatlı yemeyin. Kola ve gazlı içeceklerden, ketçap, mayonez ve hazır meyve suları gibi katkı maddeleri içeren yiyecek ve içeceklerden uzak durun.

5-UYUYUN. Günde 7-9 saat uyuyun. Hiçbir şekilde uykunuzdan fedakârlık etmeyin.

6-OMEGA 3. Haftada iki gün balık yiyin. Bu imkanınız yoksa her gün Omega-3 kapsülü yutun.

7-SARMISAK hem virüslere hem bakterilere etkili doğal bir antibiyotiktir. Koku sorununu halledebiliyorsanız günde bir diş sarımsak yemeye çalışın.

Neden Domuz Gribi aşısı olmuyorum?

            Ben grip aşısı ve domuz gribi aşısı yaptırmayacağım, eşime ve çocuklarıma da yapmayacağım. En son üç yıl önce grip olmuş, sadece bir gün işten eve erken dönmek zorunda kalmıştım. Bu sene de grip olursam eve erken döner istirahat ederim. (Eğer geçen üç yıl boyunca grip aşısı olsaydım, pek çok hastamın düştüğü yanılgıya ben de düşecek ve aşının beni koruduğunu sanacaktım.)

1.      Domuz gribi aşısının koruyucu etkisi üzerinde fikir birliği yok, boş yere aşı olma ihtimalimiz çok yüksek. Üretici firmalar bile hala tek dozun mu iki dozun mu etkili olduğu konusunda karara varamadılar. Bu yüzden hastalarıma önermeden önce ilk yapılan aşıların sonuçlarını, aşının etkinliğini ve yan tesirlerini görmek istiyorum. Archives of Pediatric&Adolescent Medicine dergisinde yayınlanan bir makale geçen iki yılda grip aşısı olan çoçukların doktora ve hastaneye mürcaat sayılarında bir azalma olmadığını gösterdi.

2.      Grip aşısının yaşlılarda gribe bağlı ölüm oranını azalttığı da bugüne kadar ispat edilememiştir. Örneğin Lancet dergisinde yayınlanan bir başka çalışma grip aşısının yaşlılarda zatüre riskini azaltmadığını göstermiştir. 

3.      Tüm grip aşılarında olduğu gibi grip aşısının da (çok nadir olarak görülse de) Guillain-Barre Sendromu, Occulo-Respiratory sendrom gibi son derece ciddi komplikasyonları vardır. “Kanser Aşısı” diye bir aşı olsa, hayati bir rahatsızlıktan kurtulma adına belirli bir risk göze alınabilir, bir hafta yatıp kalkılacak grip hastalığı için çok az da olsa riski göze almak istemiyorum.

Kimler Domuz Gribi aşısı olmalı?

1-Şu ana kadarki bilgiler, Domuz Gribinin hamilelerde zatürre gibi komplikasyonlara neden olduğunu (dört kat fazla hastaneye yatma) göstermiştir. Bu nedenle içinizde hamile olanlar veya bu kış sezonunda hamile kalmayı planlayanlar varsa aşı olmalarını tavsiye ediyorum.

2-Basit bir gribin hayati risk oluşturacağı kadar düşkün ve yaşlı insanların, başkaca önemli bir hastalığı olanların, örneğin; astım ve kronik bronşitli hastaların, kalp ve böbrek hastalarının, şeker hastalığı olanların, AIDS gibi kronik hastalığı olanların grip aşısı olmasında fayda vardır.