Mamografi meme kanseri riskini artırabiliyor

            Mamografiye erken başlanmasına karşı olan doktorlar uygulanan şuanın riski artırdığını iddia ediyorlar. İllinois Üniversitesi Tıp Fakültesinden Dr. Samuel Epstein mamografide meme dokusuna verilen şua miktarının standart akciğer grafisinden verilen şua dozunun çok üstünde olduğunu, 1 radlık uygulamanan meme kanseri riskini %1 artırdığını bunun da on yıllık sürede yüzde on artış anlamına geldiğini söylüyor. 

            Dr. Jansen-van der Weide, Radiological Society of North America (RSNA) nın bu ay yapılan toplantısında sunduğu bildiride meme kanseri riski yüksek olan bayanların mamografi yaptırmasının kanser riskini artırabileceğini, 30 yaşın altındaki bayanların özellikle göğüs bölgesine şua almama konusunda son derece dikkatli olmaları gerektiğini söyledi. Dr. Weide ailesinde meme kanseri olan genç kadınların şuaya maruz kalmamak için mamografi dışında alternatif bir tarama metodu (örneğin ultrasonografi veya termography) ile takip edilmesi gerektiğini söylüyor.

            Sık yapılan mamografilerin diğer bir mahsuru lüzumsuz biyopsi ve ameliyat sayısını artırması. Biopsi önerisi hastaları boş yere endişeye sevk ediliyor, sonuç normal çıksa bile anksiyete depresyon gibi rahatsızlıklar tetiklenebiliyor. 

            Meme kanserinin tehlikeli olduğunu herkes biliyor, bilmediğimiz şey meme kanserinin de türlerinin olduğudur. Mamografide yakaladığımız ve müdahale ettiğimiz kanserlerin üçte biri öldürücü değildir. Bizler mamografide gördüğümüz kanserlerin hangisinin tehlikeli hangisinin zararsız olduğunu bilmediğimiz için hepsine aynı şekilde yaklaşıyoruz. California Üniversitesinden Dr. Laura J. Esserman’a göre meme kanserlerinin yavaş, orta hızlı ve hızlı ilerleyen üç ayrı tipi var. Mamogramlarda yavaş olanlar daha iyi yakalanıyor, esas yakalanması gereken hızlı olanları ise yayılmadan önce yakalamak zor oluyor.

            Bir şikâyetiniz olması veya memenizde ele gelen bir şişlik olması halinde tabi ki mamografi ile ileri tetkik yapılacaktır ancak 50 yaşından önce yaptırılan kontrol amaçlı mamografilerin kanseri yakalamak açısından ciddi bir yararı olmadığı gösterilmiştir. 40-49 yaşları arasındaki 1.904 kadına 10 yıl boyunca düzenli olarak her yıl mamografi yaptırmak sadece bir kadının hayatını kurtarıyor. Uzmanlar bu yüzden ilk mamografiye 50 yaşında başlanmasını öneriyorlar.

            50-69 yaşları arası mamografi çok önemlidir, sakın ihmal etmeyin ve her iki yılda bir düzenli yaptırın. Bu yaşlar arasında, meme dokusunun durumuna göre her yıl veya iki yılda bir yaptırılan mamografiler, meme kanserinden ölüm riskini %20-30 kadar azaltıyor. 74 yaşından sonra mamografiye gerek kalmıyor çünkü bu yaştan sonra hem meme kanseri daha az görülüyor hemde çok yavaş ilerliyor. 

            Her yıl mı yoksa iki yılda bir mi kararının verilmesinde meme dokunuzun yoğun/sert olup olmaması önemlidir. Yoğun meme dokusu olanlarda kanser riski iki misli artmaktadır. Yoğun memelerde çekilen mamografiler başlangıç halindeki kanserleri göstermeyebilir. Bu yüzden doktorlar bu tip memelerde daha dikkatli olur ve daha sık kontrol isterler.

Hangi bayanlar dikkatli olmalı?

1.      Menapozdan sonra hormon tedavisi alanlar, 

2.      Hamilelik yaşamayanlar, emzirmeyenler, 30 yaşından sonra hamile kalanlar, 

3.      Anne, kızkardeş, teyzede meme kanseri olanlar daha dikkatli olmalıdırlar.

            Üç ayda bir kendi göğsünüzü muayene edin, yılda bir kez doktorunuza göğüslerinizi kontrol ettirin. Bir santim ve daha büyük kitleler elle kolaylıkla yakalanır. İki yılda bir mamografi çektirin. Kız çocuklarının göğüs-meme bölgesine radyasyon almaması için azami dikkat gösterin. Çok gerekmedikçe akciğer filmi çektirmeyin, tomografilerden uzak durun.