Eczanelerde satılan vitamin preparatlarını hastalarıma önermem. Türkiye gibi sebze meyvesi bol bir ülkede -ekonomik sıkıntı olmadığı sürece- vitamin eksikliği olmaz. Bir istisna D vitaminidir. Bildiğiniz gibi D vitaminini doğal olarak sadece güneşten alıyoruz. Biz insanlar milyonlarca yıl boyunca güneşin altında neredeyse çırılçıplak yaşadık ve bol miktarda D vitamini aldık. (Balık, süt gibi besin maddelerinde D vitamini vardır ama miktar olarak ihtiyacımızı karşılamaya yetmez.)

Günümüz insanının güneşle teması aşağıdaki nedenler yüzünden azalmıştır:

(1) Şehirleşme nedeniyle yüksek ve kapalı binalara hapsolmamız vücudumuzun yeteri kadar güneş görmesini engelliyor,

(2) Güneş yağı üreticisi firmaların pompaladığı cilt kanseri korkusu nedeniyle bilinçli olarak güneşten kaçıyoruz,

(3) Bizim gibi İslam ülkelerinde yaşayan bayanlar, tanrının örtünmelerini emrettiği düşüncesiyle tanrının kendilerine bahşettiği güneşten yeteri kadar faydalanamıyorlar. Sonuç olarak, evrimsel süreçte milyonlarca yıl boyunca haşır neşir olduğumuz güneş ışığından eskisi kadar yararlanamıyoruz bu da vücudumuzun yeteri kadar D vitamini sentezlemesini engelliyor, başta kemik erimesi olmak üzere, kanserden tutun kalp hastalıklarına, basit bir gripten tutun bunamaya kadar pek çok rahatsızlığa yakalanma riskimizi artıyor.

D VİTAMİNİNİN FAYDALARI

1-D vitamini zihinsel faaliyetleri olumlu etkiler, felç geçirme riskini azaltır. Yaşlandığınızda bunama sorunu ile karşılaşmak istemiyorsanız, Alzheimer olmak istemiyorsanız kandaki D vitamini seviyenizi artırın. 65 yaşın üzerinde, 1766 kişide yapılan bir çalışmada D vitamini seviyesi düşük olanlarda zihinsel fonksiyonlarının gerilediği bulunmuştur. Sydney Üniversitesi tarafından yapılan bir başka çalışmada D vitamini takviyesi alan huzurevi yaşlılarında düşme oranını azaldığı gösterilmiştir.

2-Grip başta olmak üzere enfeksiyonlara karşı koruyucu rolü vardır. Vücudumuzun salgıladığı steroid hormonların mikroplarla mücadelede antibiyotik vazifesi gördüğünü biliyoruz. Vücudumuzdaki 200 e yakın steroid hormonu D vitamini olmazsa antibiyotik etkisini yapamaz. Mahkûmlara verilen günlük 2000 IUlik D vitamininin gripal enfeksiyonları önlediği gösterilmiştir. Huzurevinde kalanların, mahkûmların, hep evde oturup dışarı fazla çıkmayan yaşlı insanların, örtünme yüzünden güneş ışığı ile direk teması azalanların mutlaka ağız yoluyla D vitamini takviyesi alması gerekir.

3-D vitamini kemikleri güçlendirir, kırıkları önler. The Archieves of İnternal Medicine dergisinin Mart 2009 sayında yayınlanan bir makalede bu konuda yapılmış 12 çalışmanın sonuçları gözden geçirildi. Ağız yoluyla yüksek doz D vitamini alanlarda kırık riski %18-23 oranında azalıyor. (D vitamini seviyenizin düşük olması halinde aldığınız kalsiyum hiçbir işe yaramaz.)

4-Kalp damar hastalığından korunmada etkilidir. Arc İntern Med. Dergisinin 2008 Haziran sayısında yayınlanan bir araştırma, D vitamini seviyesi düşük olan insanların kalp krizi geçirme riskinin 2.4 misli daha yüksek olduğunu göstermiştir.

5-D Vitamini Hipertansiyonu önlüyor. Michigan Bone Health and Metabolism Çalışmasında 559 kadın 15 yıl süreyle takibe alınıyor. Kadınların dörtte birinde zaman içinde hipertansiyon oluşuyor. Çalışmanın başında vitamin D eksikliği olan kadınlarda gelecekte hipertansiyon görülme riskinin daha yüksek olduğu anlaşıldı.

6-D Vitamini kanser riskini azaltıyor. Vitamin Dnin kanser oluşumunu ve gelişmesini önleyen rolü hakkında yayınlanmış 3.000e yakın makale, 275 adet epidemiyolojik çalışma vardır. Bir çalışmada D vitamini seviyesi düşük olan hastalarda meme kanseri riskinin 5 misli daha fazla olduğu gösterilmiştir. Kandaki D vitamini seviyesinin 32 ng/ml üzerine çıkarılması kolon kanseri riskini dörtte bir azaltmaktadır.

7-D vitamini şeker hastalığı riskini azaltır. Bu nedenle ailesinde şeker olan kişilerin yeteri kadar D vitamini aldıklarından emin olmaları gerekir. Warwick Tıp Fakültesi araştırmacıları, D vitamininin şeker riskini % 43 azalttığını gösterdiler. Maturitas dergisinde yayınlanan bir çalışma yüksek D vitamini seviyesinin metabolik sendrom gelişmesi riskini % 51, şeker hastalığı gelişmesi riskini ise % 55 oranında azalttığını gösterdi.  

8-Yukarıda saydığım faydaların dışında D vitamini Parkinson hastalığının önlenmesine ve yavaşlatılmasına etkilidir, kronik ağrı çeken hastalarda ağrının kontrol altına alınmasını kolaylaştırır.

Haftaya D vitamini seviyenizi nasıl ölçtüreceğinizden ve D vitaminini nasıl alacağınızdan bahsedeceğim.