Üye Girişi
E-Posta Adresiniz :
Şifreniz :
Üyelik Formu
E-Posta Adresiniz :
*
Şifreniz :
*
Adınız :
*
Soyadınız :
*

 

İyi uykunun beden ve ruh sağlığına sayamayacağım kadar çok faydası var. Kötü uyku ertesi günü randımansız geçirmenize neden olur, yorgunluk hisseder, iyi hesap yapamaz, zihninizi toparlayamazsınız. Hepimiz uykusuz bir gecenin ertesi günü kaza yapma riskinin arttığını biliriz. Uykusuzluk çoğu kişinin nabzında ve tansiyonunda yükselmeye neden olur, kalp krizi ve felç geçirme riski artar. Uykusunu iyi almayan çocukların öğrenme yetenekleri düşer. Okul öncesi çağdaki çocukların günde 10-13 saat, ilkokul çocuklarının 10 -11 saat uykuya ihtiyacı vardır. Anne babaların uyku süresi konusunda tavizsiz olması gerekir. Erişkin insanların günde 7-9 saat uyuması idealdir. Yaşlandıkça uykuya ihtiyacın azaldığını biliriz ama aslında azalmaz. Buna karşılık geçen yılların uyku kalitesini bozduğu, bizi daha kolay uyanır hale getirdiği de bir gerçektir. 
Gün içinde 5 dakika kestirmek faydalı
Gece uyuyamayan yaşlılar gündüz dapınırlar. (Bu kelimeyi, kaybolmaya yüz tutan eski kelimelerimizin hatırına yazdım. Hala kullanılıyor mu bilmiyorum, Anadolu’da (Malatya) yaşlıların oturdukları yerde üç beş dakikalık kestirmelerine “dapınma” denirdi.) 
Dapınmak performansı artırır
2008 yılında Almanya’da yapılan bir çalışmada 30 kelimeyi hatırlamaları istenen üniversite talebeleri üç gruba ayrıldı bir grup uyutulmadı, ikinci gruba 6 dakika kestirmeleri için izin verildi, üçüncü grup yarım saat uyudu. Altı dakika uyuyanların bile hiç uyumayanlardan iyi hafıza performansı gösterdiği görüldü, yarım saat uyuyanlar 6 dakika uyuyanlardan daha iyiydi. Sonuç olarak gündüz çok kısa süreyle de olsa uyuma imkânınız varsa, örneğin iş yerinde yemek sonrası odanızın kapısını kapayıp beş dakika kestirebiliyorsanız yapın, hem performansınız artar hem de kendinizi daha iyi hissedersiniz.     
 
Tıbbi tanım olarak uykusuzluk: 4 hafta üst üste, haftada üç gün uykuya dalmakta zorluk çeken ya da uyuyamayan birinde uykusuzluk sorunu olduğunu ve tıbbi yardım alması gerektiği kabul edilir.  
Uyku ilaçları hakkında birkaç önemli not: 
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de uyku ilacı kullanımı gittikçe artıyor. Piyasada üç tip uyku ilacı var: 
1) Antidepresan özelliği olan bağımlılık yapmayan uyku ilaçları: Bu ilaçların özellikle ilk günlerde ertesi gün kötü uyanma, sersemlik yapma gibi yan etkileri var. Bu yüzden hastaların çoğu birkaç gece alıp bırakıyorlar. Olumlu netice almak için biraz sabretmeniz (ve doktorunuzun iyi bir doz ayarlaması yapması) gerekir.
2) Bağımlılık riski olan ülkemizde yeşil reçete ile satılan ilaçlar (Diazem, Xanax, Rivotril ve benzerleri) İlk gruba göre daha iyi bir uyku yaparlar ama on günden fazla kullanılmamaları gerekir. Uzun süreli kullanımda bağımlılık yapmanın dışında demansa neden olma, yaşlılarda düşme riskini artırma gibi riskleri vardır. 
3) Bağımlılık riski olan eczanelerde tezgâh altında satılan ithal ilaçlar: Lexotanil (Bromazepam), Zolpidem (Ambien, Stilnox),  Sonata (Zaleplon), Lunesta (Eszopiclone), Dalmane (Flurazepam), Halcion (Triazolam), 1990 yılında satışa çıkan bu ilaçlar bağımlılık yapıcı etkilerinin düşük olduğu iddiasıyla piyasaya verildiler. Geçen yıllar, bağımlılık etkisinin pek de az olmadığını, küçük dozların zamanla uyutmadığını ve hastaların doz artırma ihtiyacı hissettiklerini gösterdi. İlk günler çok güzel ve dinlendirici bir uyku uyuduklarını söyleyen hastalar bir süre sonra ilaca rağmen uykularını alamadıklarını söylüyorlar. Bu ilaçların özellikle yaşlı hastalarda ertesi sabah sersemlik yapması bir başka sorun. Üstelik hafıza ve diğer zihinsel fonksiyonları olumsuz etkiliyor, denge sorunları ve düşmeye yol açabiliyorlar. Bu tür ilaçların kısa dönem kullanımlarında bir sorun olmadığını söyleyebiliriz. Patronunuzla aranızda tatsız bir tartışma geçti ya da eşinizden ayrıldınız, beş on günlük bir süre için kullanabilirsiniz. İstemediğimiz şey bu tür uyku ilacı kullanımının bir alışkanlık haline getirilmesidir.  
 
DİKKAT! İki ve üçüncü gruptaki ilaçların sadece gerçekten ihtiyacı olan hastalara ve kısa bir süre için verilmesi gerekir. Maalesef uygulama böyle değil ve ülkemizde bu grup ilaçları kullananların (ve bağımlı olanların) sayısı her geçen gün daha artıyor. 
Bu ay BMJ dergisinde yayınlanan bir çalışma devamlı uyku ilacı kullananlarda ölüm riskini 5 misli arttığını gösterdi. California Üniversitesi’nden Dr. Prof. Dr. Daniel F. Kripke uyku ilacı kullanmanın vücuda verdiği zararın “sigara içmeye eşdeğer” olduğunu söylüyor. Uyku ilaçlarının kanser riskini % 35 oranında artırdığını söylersem işin ciddiyeti anlaşılır sanırım. Uyumak için yeşil reçete veya tezgâh altı ithal ilaç kullananların konuyu bir kez daha düşünmeleri, doktorlarıyla görüşerek daha zararsız bir uyku ilacı grubuna geçmeleri iyi olur.  
Bu arada tam olarak uyku ilacı sayılmasa da Tylenol PM - Benadryl hakkında bir şeyler söylemek isterim. Bu ilaçlar diphenhydramin içerirler. Yurt dışına gidenler özellikle Tylenol PM getirip zararsız diye kontrolsüzce kullanıyorlar. Oysa bu ilaçların da sersemlik hissi, tansiyonu yükseltme, idrarda tutukluk ve kabızlık gibi yan tesirleri var. 
Bu arada iyi bir uyku için dikkat etmemiz gerekenleri bir kez daha hatırlayalım:
1-Akşam yemeğini erken yiyin. Yağlı, proteinli ağır yemeklerden uzak durun. 
2-Yemekten sonra çay, yeşil çay, kahve, kola, kahve ve kafein içeren benzeri içecekler içmeyin. 
3-Yatak odasında televizyon olmasın.
4-Aynı saatte yatağa girmeyi alışkanlık haline getirin. 
5-Uyuyamadığınız günün sabahı, gece uyuyamadım geç kalkayım demeyin her zamanki saatte kalkın. 
6-Alkol ilk etki olarak uyku getirse bile sonrasında (gecenin bir yarısında) uyanmaya neden olur, uzun vadede uyku kalitenizi olumsuz etkiler. Bu yüzden miktara dikkat edin ve her gün içmeyin.  
7-Akşam yemeğinde fazla sıvı almak veya sonrasında çok su içmek uykuyu olumsuz etkiler. Su ihtiyacınızı gündüz karşılayın. 
8-Gün içinde açık havada yapılacak bir saatlik bir yürüyüş veya eşdeğeri sportif aktivite uykunuza yardımcı olur. Her gün yürüyüş yapanlar daha iyi uyurlar. 
9-Gündüz oturduğunuz yerde uyuklarsanız veya akşam işten eve geldiğinizde televizyon karşısında beş dakikacık da olsa kestirirseniz uykunuz bozulur. Gündüz çok uykunuz geliyorsa ve mani olamıyorsanız o zaman keyfini çıkararak uyuyun ve akşam daha az uyuyunca da dert etmeyin. 
 
15 Mart 2012 Perşembe / 101762 Kişi Okudu
Yorumlar
Copyright © 2006 - 2024 DoktorMurat.Net, Yasal Uyarı ve Gizlilik, Site Haritasi
Dr.Murat KINIKOĞLU Sağlıklı Yaşam Rehberiniz
İntermed Sağlık Merkezi Teşvikiye cad. No: 63 Nişantaşı Şişli/İstanbul
Tel: 0212 225 06 60 - Faks: 0212 2250895